the limping messenger

Op 4augustus 2014 publiceerde ik onderstaande prent en tekst over de toenmalige burgemeester van Den Haag: Jozias van Aartsen. Nu hij tot interim-burgemeester van Amsterdam benoemt is lijkt het mij goed deze (gedocumenteerde) tekst in herinnering te brengen.
Tjebbe van Tijen, Amsterdam  3 november 2017

Van Aartsen is een weifelaar als het gaat om geweld en wat daar tegen te doen, zie twee momenten uit zijn carrière 1999 – 2014.

In 1999 was hij minister van Buitenlandse Zaken ten tijde van de opkomst van Poetin en zijn medogenloze oorlog tegen de Tsjetsjeense opstand, waarbij Grozny, de hoofdstad van deze republiek die zich wilde afscheiden, vele malen zwaarder gebombardeerd werd als Gaza nu. (1) Dit zonder dat iemand er in Nederland met spandoeken of spreekkoren de straat voor op ging (noch voor of tegen de Russen of Tsjetsjenen).

Zo wist hij zich – later als burgermeester van Den Haag – ook niet ferm te uiten of te plaatsen toen een Haagse jongen van 17 jaar – onbedoeld of niet – toch doodgeschoten werd door een politieagent op station Hollands Spoor… nu twee jaar geleden. (2)

Zo is hij ook niet in staat gebleken om kritiek op het Haagse politieapparaat en haar optreden in migranten-wijken van deze gesegregeerde stad te verwerken, door op zijn minst een publiek correctief gebaar te maken in de richting van het omstreden Haagse politiecorps. (3)

Zo weer in 2014 met een Pro Palestijnse demonstratie, waar vlaggen ter ondersteuning van radicale islamisten gedragen werden en gezichtsbedekkende kleding, waardoor het niet mag verbazen dat al snel ook anti-joodse leuzen geroepen werden. (4)

Niet dat degenen die een petitie tekenden tegen hem als burgermeester opstelden, om zijn gebrek aan het verdedigen van Israelische belangen, nu een beter onderscheidingsvermogen hebben… hun selectieve verontwaardiging, is mij ook niet lief… waarom het geweld van de ene kant te verwerpen en dat van de andere kant te omarmen? (5)

Een ander Joods geluid in den Haag zou de hofstad niet misstaan hebben en wellicht zijn er ook enkele demonstranten van die richting geweest die het nieuws niet hebben gehaald.

Dit is een prent die tevens het dilemma van
DE VIJANDEN VAN MIJN VIJANDEN ZIJN MIJN VRIENDEN NIET
toont…. want niet alle Tsjetsjeense of ISIS opstandelingen, niet alle Israëlische of Russische militairen, niet alle aan Hamas gelieerde brigadisten, zijn ‘edelmoedige helden’ die enkel legitiem de “eigen burgers” verdedigen. Welk kamp je ook zou kiezen, ze gebruiken allen af te keuren geweld en wie weet de vraag welk geweld ‘proportioneel’ is of niet, ‘juist’ te beantwoorden?

Van Aartsen is van huis uit een protestant christelijke man die de VVD verkoos boven de ARP, die in het voetspoor van zijn vader, keurig stapje voor stapje de bestuursladder besteeg en dan steeds op het juiste moment wist over te stappen binnen het ambtelijke apparaat, tot op topniveau om vervolgens – zoals gebruikelijk – de politiek in te gaan. Een man die ambtelijke politiek bedreef, of het nu als minister van landbouw of van buitenlandse zaken was. De kunst van terughoudendheid en het uitstellen van beslissingen zijn kenmerken van zijn beleid. Wie de hier genoemde kwesties waarin hij verstrikt raakte probeert na te lezen wordt steeds overweldigd door de moeite die het kost om erachter te komen wat Van Aartsen nu eigenlijk zei en uiteindelijk wel of niet deed.

Procrastinatie, uitstelgedrag, voor je uitschuiven, wegschuiven, dat valt mij op – in een langer perspectief – bij het beleid van Van Aartsen, als ambtenaar, politicus, minister en burgemeester. Dat is niet enkel negatief, dat kan ook ruimte geven om tot een zinnig compromis te komen. Maar niet alles leent zich voor een tussenoplossing en soms dient er direct gereageerd te worden – met alle risico’s van een foute beslissing. Dat is een bekwaamheid, waar durf voor nodig is, iets waar Jozua van Aartsen niet in uitblinkt. Zijn rommelig beleid, met de eindeloos lang voortslepende affaire van de door de politie doodgeschoten Haagse jongen Rishi Chandrikasing, kan gezien worden als een omgekeerde carrière-stap die uiteindelijk zal leiden tot zijn val, struikelend over zichzelf.

Tot slot, Jozias van Aartesen is wel politicus genoeg om als hij iets gezegd heeft wat hij bij nader inzien niet gezegd had willen hebben, om – vanonder zijn manchetknopen – een hele reeks ontwijkingen uit te schudden. Zonder geheel en al te ontkennen, weet hij de aandacht te verleggen naar degene die hem proberen te citeren en dan kan hij minutieus uitleggen dat zij dat niet correct gedaan hebben, of nog beter niet hij heeft het omstreden zinnetje gezegd, maar een woordvoerder van of voor hem, die dan weer verkeerd geïnterpreteerd is. Van Aartsen presenteer zich dan steeds als de ‘ongrijpbare onbegrepene’, die het eigenlijk net iets anders bedoeld had, zoals in het aloude adagio “luister niet naar wat ik zeg, maar wat ik bedoel te zeggen.” (6)
—
(1) Van Aartsen, Minister van Buitenlandse Zaken in het Kabinet Kok I (1998-2002) Het citaat uit de prent komt uit dit krantenbericht van 30/9/1999, ik citeer hier de zinnen die van belang zijn voor de houding van Van Aartsen: “Russische bombardementen hebben een enorme vluchtelingenstroom op gang gebracht. Het Russische ministerie van Noodsituaties heeft honderd tenten en voedsel naar het gebied gestuurd. Ook de VN gaan hulp geven aan de vluchtelingen in Ingoesjië. De UNHCR, de VN-organisatie voor vluchtelingen, reageert hiermee op het verzoek om hulp van de deelrepubliek, die niet over opvangfaciliteiten beschikt. De Duitse en Amerikaanse regering spraken intussen hun bezorgdheid uit over een eventuele escalatie van het conflict. //De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Van Aartsen, vindt het nog te vroeg om Rusland te veroordelen wegens het optreden in Tsjetsjenië.”
www.digibron.nl/search/detail/012dddc5a838240611cda4d9/gr…

Tsjetsjenië (Chechnya) kende twee verschrikkelijke oorlogen, de eerste 1994 – 1996, de tweede 1999 – 2009. De omvang van het hier begane geweld in dit voormalig Sovjet Unie staatje in het zuiden van Kaukasus was van ongekende proporties. Het is duidelijk dat Van Aartsen (die hiervoor wel het rustige baantje van minister van landbouw had vervult), totaal niet opgewassen was tegen deze taak, ook speelt Nederland slechts een marginale rol. Zoals altijd waren er ook omkeringen van de rol van dader en slachtoffer, waarbij ook de van oorsprong Russsische inwoners het ontgelden moesten.

“Nog te vroeg om te veroordelen”, zei Van Aartsen in september 1999 en zo was hij ook één van de vele politici die de machthebbers in Moskou het gevoel gaven dat ze hun gang konden gaan, zoals een paar weken later. Op 21 oktober vond oorlogsmisdaad van de Russen plaats die bekend kwam te staan als “Grozny ballistic missile attack” “The Grozny ballistic missile attack was a wave of Russian ballistic missile strikes on the Chechen capital Grozny on October 21, 1999, early in the Second Chechen War. The attack killed at least 118 people according to initial reports,[1] mostly civilians, or at least 137 immediate dead according to the HALO Trust count.[2] Hundreds of people were also injured, many of them later died.”
en.wikipedia.org/wiki/Grozny_ballistic_missile_attack

Wie twijfelt over mijn opmerking over het bombardementsgeweld van Grozny (Tsjetsjenië en Gaza, bezoek deze fotodocumentatie van een North Caucasus web blog: “In 2003, United Nations declared Grozny “the most destroyed city on earth”, as the entire city infrastructure was destroyed and no building was left intact (literally).”
thenorthcaucasus.wordpress.com/2014/01/18/war-in-grozny-c…

Daar waar het aantal dodelijke slachtoffers van de Israel/Palestina confrontaties aan de Palestijnse kant dan, in de duizendtallen geteld worden, zijn het tienduizendtallen (tot over de honderduizend) bij de Tsjetsjeense oorlogen. Zie deze Wiki die in detail ingaat op de verschillende schattingen van de dodentallen daar.

Dit alles om aan te geven hoe weinig Van Aartsen geëquipeerd was om geweld van zulk een omvang te bestrijden.
en.wikipedia.org/wiki/Casualties_of_the_Second_Chechen_War

(2) zie de 11 neiwus-tableaus die ik over een periode van meer dan een jaar over deze zaak publiceerde, waaronder een link naar een open brief aan Van Aartsen (die hij heel ambtelijk netjes keurig beantwoorde).
www.flickr.com/photos/7141213@N04/sets/72157646240102873/

(3) 29/7/2014 Omroep West site: “DEN HAAG – Bij de politie van het bureau De Heemstraat in Den Haag is geen sprake van ‘structurele misstanden’ rond discriminatie en het gebruik van geweld. // Dat constateert de waarnemend Nationale Ombudsman, Frank van Dooren, in een rapport over het optreden van agenten in de Schilderswijk. De Nationale Ombudsman deed onderzoek na verschillende signalen, waaronder klachten van het ‘Actiecomité Herstel van vertrouwen’. Van Dooren wijst er echter ook op dat zowel de burgers in de Schilderwijk als de politie zich moeten inspannen om ‘escalatie te voorkomen’. // Het comité had zestig klachten over discriminatie en disproportioneel geweldgebruik tegen de bewoners. Toen hen werd gevraagd deze te concretiseren, bleven er zeventien over. Deze zijn doorgestuurd naar de onafhankelijke klachtencommissie van de politie. Het onderzoek naar deze klachten loopt nog.”
www.omroepwest.nl/nieuws/29-07-2014/nationale-ombudsman-g…

Toch zijn er genoeg aanwijzingen dat er een structureel probleem tussen politie en bepaalde delen van de bevolking is en juist daar zou je denken dat Van Aartsen in zijn dubbel rol als burgervader en hoofd van de politie zich zou weten te uiten, helaas niet: 25/6/2014 “Verschillende deskundigen zijn kritisch over een onderzoek dat concludeert dat er vrijwel geen sprake is van discriminatie bij de Haagse politie. Dat bleek woensdag bij een bijeenkomst van de Haagse gemeenteraad over het zogenaamde ‘etnisch profileren’ door politieagenten.”
www.omroepwest.nl/nieuws/25-06-2014/‘je-kunt-niet-concl…

(4) -14/7/2014 Algemeen Dagblad: “Hakenkruisen en Hitlergroet: Gazaprotest schokt Den Haag” “De politie Haaglanden heeft desondanks tijdens de 4 uur durende demonstratie in Den Haag geen aanhoudingen verricht. Ook is de tocht niet per direct verboden. Daar is de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen de mist in gegaan, vinden CDA, PVV, ChristenUnie en de fractie Bontes/Van Klaveren.”
www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3689071/201…

– 25/7/2014 Frank Verhoef in “deDagelijkseStandaard’: “Den Haag was altijd de stad van vrede en recht. Nu is het de stad van de jihad en Jodenhaat.” “Meteen na afloop van de demonstratie beweerde Van Aartsen doodleuk dat er geen grenzen zijn overschreden tijdens de demonstratie. Belachelijk. Van Aartsen had de demonstratie nooit mogen toestaan. Heeft hij dan niet geleerd van 12 juli, toen een pro-Gaza-demonstratie ook al uit de hand liep met nazivlaggen, jihadvlaggen, antisemitische toespraken en Hitlergroeten?”
www.dagelijksestandaard.nl/2014/07/de-gaza-demo-die-helem…

(5) “Eis het ontslag van Jozias van Aartsen” geplaatst op de web site petities24.com: “Als er bij een demonstratie in Den Haag wordt opgeroepen Joden te doden, en de woordvoerder van de burgemeester van Den Haag, Jozias van Aartsen, meldt dat er tijdens deze demonstratie ‘geen grenzen zijn overschreden’, zijn er grenzen overschreden. De grenzen van de wet zijn met het oproepen tot volkerenmoord overschreden. De laatste grens. Dat sommigen van de demonstranten onherkenbaar makende gezichtsbedekkende kleding droegen, wat verboden is, geen strobreed in de weg werd gelegd, was een al lang gepasseerde grens.”
www.petities24.com/eis_het_ontslag_van_jozias_van_aartsen

Het gratis dagblad metro geeft deze reactie die via het ANP verspreid werd: “DEN HAAG (ANP) – De petitie waarin het vertrek van de Haagse burgemeester Jozias van Aartsen wordt geëist, is gebaseerd op een uitspraak die niet is gedaan. Dat stelde een woordvoerder van de burgemeester vrijdag. De petitie is met ruim 17.000 handtekeningen naar de fractievoorzitters van de Tweede Kamer gestuurd. Volgens de initiatiefnemer van de petitie, journalist Michiel Mans, zegt de gemeente dat er tijdens de pro-Gaza-demonstratie van 24 juli in Den Haag ,,geen grenzen zijn overschreden.” ,,De burgemeester heeft gezegd dat er tijdens de demonstratie van 24 juli geen strafbare feiten zijn geconstateerd”, aldus de woordvoerder van de gemeente.”
www.metronieuws.nl/nieuws/basis-petitie-tegen-van-aartsen…

(6) Tien dagen later toegevoegd (14/8/2014) Op 13/8/2014 wed in een ingelaste gemeenteraadsvergadering over de problemen afgelopen demonstraties (na de ISIS vlaggen demo, liep een groep die zich afficheert als ‘Pro Patria’ met Nederlandse vlaggen door de Schilderswijk. Een nieuw demonstratie door de Haagse Schilderswijk werd aangekondigd. Met name Geert Wilders heeft zich hierbij weer geprofileerd hierbij om via sociale media op te roepen massaal te komen demonstreren in deze wijk: “Geert Wilders roept mensen op om op zaterdag 20 september mee te doen aan een nieuwe demonstratie in de Schilderswijk in Den Haag. Hij liet dat vandaag weten naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf. ‘Ik vind dat heel veel mensen, liefst duizenden zouden moeten meelopen om te laten zien dat het om Nederlands grondgebied gaat en dat we geen shariawijk accepteren’, aldus de PVV-leider. Volgens hem ergeren talloze mensen zich aan de moslimextremisten en jonge relschoppers die afgelopen zondag een anti-ISIS-demonstratie verstoorden.”
www.ad.nl/ad/nl/1040/Den-Haag/article/detail/3717658/2014…

Van Aartsen liet bij het begin van dit debat een verklaring verspreiden, die ook in verschillende dagbladen weergegeven werd (door het toevoegen van een link naar de originele versie). We hebben hier dan – eindelijk – dat wat de burgermeester wil zeggen. Dit is de essentie van het betoog:

“VERKLARING VAN BURGEMEESTER VAN AARTSEN VOORAFGAAND AAN DEBAT 14/8/14 Voorzitter. In de afgelopen weken is er veel gespeculeerd over wat ik zou hebben gezegd of gedaan en weinig aandacht besteed aan wat ik werkelijk zei of deed. Daarom ben ik blij met de mogelijkheid om op de plek waar dat hoort: de gemeenteraad, een helder beeld te schetsen van wat er afgelopen tijd in deze stad is gebeurd. Ik zal dat straks doen in antwoord op het debat dat u als raad hier zult voeren. Maar voorafgaand daaraan wil ik graag een aantal uitgangspunten van beleid onderstrepen.
(…)
Naar aanleiding van de demonstratie van 24/7, met zijn verwerpelijke antisemitische incidenten, is op mijn verzoek besloten de beperkingen aan te scherpen: aan de algemene beperkingen betreffende haatzaaien, racisme etc zijn formeel toegevoegd: Geen gezichtbedekking en geen Isisvlaggen. Om die beperkingen had ik ook al in een eerder stadium gevraagd. Zie de beantwoording van desbetreffende raadsvragen van 29 juli. Over de demonstratie van afgelopen zondag was tevoren enige zorg. Wie zich verdiept in de antecedenten van de organisatoren en hun aanhang, zal begrijpen waarom. Besloten werd de route aan te passen. De politie zou ter plekke beoordelen of verdere aanpassing nodig was. De organisatie ging hiermee akkoord en zegde toe de aanwijzingen van de politie te zullen opvolgen. Daarmee konden aan de demonstratie geen verdere voorwaarden of beperkingen meer worden opgelegd. Ook voor een mogelijke tegen-demonstratie golden de eerder genoemde tolerantie-beperkingen.
(…)
Voorzitter, ik wil de grote meerderheid van goedwillende Schilderswijkers niet in de steek laten. Zij moesten tot hun verdriet aanzien dat hun wijk in de media weer in een slecht daglicht werd gesteld. Zij zijn het slachtoffer wanneer radicalen van verschillende kanten elkaar te lijf willen gaan. Dat wil ik deze mensen verder besparen. Ik heb dan ook besloten om voorlopig in de Schilderswijk geen enkele demonstratie, van welke organisatie dan ook, meer toe te staan. Het Openbaar Ministerie steunt tot mijn vreugde dit besluit.
(…) Een rechtstaat die zijn burgers, al zijn burgers, beschermt. Waarin een vrije pers haar werk kan doen. Met nuchtere bestuurders, die zich niet laten meeslepen door internet-spelletjes. Ik zie het als mijn taak om, tot mijn laatste snik, het ideaal van die samenleving te verdedigen tegen de ideologische pyromanen die haar in gevaar brengen.”
[VERKLARING VAN BURGEMEESTER VAN AARTSEN VOORAFGAAND AAN DEBAT 14/8/14 (PDF formaat 4 pagina’s) zie: www.denhaag.nl/home/bewoners/actueel/pers/to/Verklaring-v… ; p. 1-4. ]