Feeds:
Posts
Comments

Archive for the ‘Museums’ Category

Escher_Amerikaanse-ambassadegebouw_museum_2019
De ONROERENDGOEDBOEREN spiegelen ons weer wat voor om publieke gelden in hun zakken te krijgen waarbij de al bestaande vermarkting van afbeeldingen gebaseerd op de grafiek van Maurits Cornelis Escher (1898-1972) nog grotere proporties gaat krijgen. Vastgoedontwikkelaar IQNN en vermogensbeheerde Syntrus Achmea hebben een plan om Escher als uithangbord te gebruiken voor hun hotel en horecaplan in het voormalige gebouw van de Amerikaanse ambassade aan het Lange Voorhout (ontwerp uit 1958 van de Amerikaans-Hongaarse architect Marcel Breuer). [1] Een fors uit de kluiten pand dat omstreden was toen het gebouwd werd wegens beweerde ‘onaangepastheid’ aan de omgeving. Decennia later tot rijksmonument verklaard. Onlangs gekocht door de Gemeente Den Haag en pal daarop (bijna) weer verpatst aan een conglomeraat van onroerend goed handelaren en projectontwikkelaars

AMSnote6938.03

Er waren en zijn ook nog anderen die weer andere plannen met het gebouw hebben, maar die worden door het Haags College van Burgemeester en Wethouders (Hart voor Den Haag/Groep MOS, D66, VVD en GroenLinks) als onvoldoende commercieel gezien. Is er nog enige oppositie over in de Haagse gemeentepolitiek die de ‘onroerengoedboeren’ weten buiten te sluiten? Het lijkt erop dat de Haagse Stadspartij de enige is die dwars ligt. [1]

Escher zelf zag het allemaal al in zijn bol in 1935. Wat hij ervan vond weten wij echter niet.

Escher was een graficus en de maten van zijn grafische ondergrond (houtsnede, lithografie en kopergravure) gerelateerd aan de maten die de drukpersen die hij voor de vermenigvuldiging van zijn werk gebruikte, maken zijn kunst tot ‘kleine en intieme’ werken die geen enorme zalen behoeven.
Er zijn enkele uitzonderingen van werken die als monumentale kunst uitgevoerd zijn, zoals de Metamorfose wandschildering voor een postkantoor in Den Haag.. dat was enkele tientallen meters lang… een (fotografische) uitvergroting van een grafiek uit 1937. Escher liet die uitvergroting in 1969 uitvoeren door een ander, hij bleef toch de meester van het ‘kleine vlak’. in het jaar 2008 versjacherde de PTT ook die publieke-poskantoorruimte en gelukkig maar waren er liefhebbers van Escher zijn werk die ervoor gezorgd hebben dat dat werk een plaats kreeg op Schiphol. Voorstellen door de PvdA in de Haagse Gemeenteraad in 2007 om de schildering voor Den Haag te behouden en  over te brengen naar het stadhuis werden in de wind geslagen door het stadsbestuur.
Twee andere monumentale werken van Escher bevinden zich op de begraafplaats Tolsteeg bij Utrecht. In 1958 gemaakt. Één ervan is er nog en in 2015 gerestaureerd. Een ander werd verwijderd, verplaatst (iets dat uiterst risicovol is) naar de Stadsschouwburg van Utrecht en daar – bij weer een andere interne verbouwing nogmaals uit een muur gepeld en verplaats (dit tegen adviezen van deskundige conservatoren in). [2]

AMSnote6937.08

 

Ik heb me (nog) niet verdiept in hoe nu het huidige Escher Museum even verderop in een vroeger paleisje van Koningin-moeder Emma beheerd wordt. Wel weet ik dat je daar met een Museumkaart niet terecht kunt… ja want in Holland is de kunst al van ouds iets dat eigenlijk niet tot de verantwoordelijkheden van de staat behoort.
Gratis toegankelijke (echte publieke) musea moet je hier met een lantaarntje zoeken. De Rijksgebouwendienst overschrijdt met genoegen vele malen het budget voor de verbouwing van weer een Koninklijk Paleis, maar heeft voor zichzelf geen taak bedacht om bestaande of nieuwe musea economisch te faciliteren. Alles is hier onderhevig aan MARKTWERKING… vandaar dat een groot deel van het Hollandse cultuurbeleid toevalt aan ONROERENDGOEDBOEREN… (nee geen kleine boertjes, maar conglomeraten die aan meer dan ‘mini-credietjes’ doen)… die dan een doctorandus in de kunstgeschiedenis strikken (soms is het  ook omgekeerd) om voor hun karretje te spannen.

Zo valt mijn oog – bij een onderzoekje  naar de voorafgaande publieke discussie over een mogelijke verhuizing van het Escher Museum – op een uitspraak in het Algemeen Dagblad op van meervoudig museumdirecteur Benno Tempel (1972-) die het roer in handen heeft van zowel hetHaags Gemeentemuseum (nu onder protest omgedoopt door hem tot ‘Kunstmuseum Den Haag’)  als het Escher Museum (gehuisvest even verderop in een voormalig paleisje van Koninging-moeder Emma) [3]:

Directeur Benno Tempel van het van het Escher- en het Gemeentemuseum wijst erop dat er een ‘principebesluit’ ligt over deze verhuizing: ,,Escher is een wereldwijd merk, en de huidige locatie barst uit z’n voegen.”  [Algemeen Dagblad 30/5/2016]

Ht gaat dus om het “wereldwijd merk” Escher. Toch eens uitzoeken wie nu de branding rechten binnengehaald heeft en nog opstrijkt van al die posters, t-shirts, mokken, badmatten noem maar op…  wie strijkt dat geld op? Is dat op zich al niet genoeg om op basis van merchandizing inkomsten zonder een projectontwikkelaar een nieuw of verbeterd Escher Museum uit de grond te stampen? Ja… zij die iets van Escher weten, weten dat hij wars was van dit soort succesgedoe … in de dagen dat Escher buiten zijn weten en willen populair werd in de pop-cultuur van de zestiger jaren stuurde hij nog eens een persoonlijke brief van Mig Jagger die een prent van hem wilde gebruiken voor een platenhoes terug met een bitse reactie dat hij daar geen zin en tijd voor had.

AMSnote6937.09

AMSnote6937.10

Werden en worden de culturele functies behorend bij het nu geheel en al Thatcheriaans ontmantelde staatsbedrijf de PTT ook al niet verkwanseld? Is niet het vroegere Postmuseum, geherformatteerd tot Communicatie Museum en staat het niet op het punt failliet verklaard te worden na een mislukte doorstart als “Museum COMM” nu niet meer voor publiek toegankelijk, maar wel te huur als entourage voor lobby-bijeenkosten van het bedrijfsleven… gunst wat een naam … dat is ‘Museum Comm’… ‘comm’ van COMMERCIE en niet van COMMUNICATIE.

Wie heeft het nog over de fantastische collectie muziekinstrumenten die ooit in het Haags Gemeentemuseum te zien was… het enige muziekmuseum van Nederland! Verdwenen in het depot omdat de ‘kunstmarktdoctorandussen’ die er de laatste decennia de scepter zwaaien de breedte van de door de tijd gegroeide verzameling van het Gemeente Museum Den Haag vooral ontkend en weggemoffeld hebben. [3]

We zien nu hetzelfde gebeuren… Escher zijn kunst als lokaas van de projectontwikkelaars die op zich NIETS met het werk van Escher zelf hebben, buiten dan de mogelijkheid om zijn werk nog meer te vermarkten en hun op winstmaximalisatie gericht investeringsbeleid een cultureel tintje te geven om zo de BLINDE HAAGSE GEMEENTERAAD mee te krijgen voor nog meer culturele kaal- en misslag.



[1] De Haagse Stadspartij (met vijf raadszetels in de oppositie) is zo te horen de enige die een tegengeluid geeft:

Peter Bos: “De gemeente zou het gebouw niet moeten verkopen. Zo houdt de gemeente de regie over de toekomst van het gebouw en kan gekozen worden voor het beste plan in plaats van wat de markt dicteert. Straks zijn we het gebouw kwijt, wordt het door verbouwingen verminkt en kan Escher de huur niet meer betalen.”

Wel is Bos zeer te spreken over de huidige, tijdelijke gebruikers van de ambassade: “Anna Vastgoed en Galerie West laten zien dat het gebouw zeer veel verschillende publieke en culturele functies aan kan. West heeft zelf ook serieuze toekomstplannen gemaakt voor het pand. Waarom wordt dat niet serieus genomen?”


[2] Maar liefst 84 pagina’s (inclusief grote kleurenfoto’s) beslaat het regeerakkoord van de coalitie Gemeente Den Haag (Hart Voor den Haag/GroepMos, D66, VVD, GroenLinks). Ook de voormalige ambassade van Amerika komt er in voor ik citeer dat stukje hier even in context. Niet de gemeente Den Haag maar een “nieuwe eigenaar” gaat aan de “versterking van het Museumkwartier” bijdragen. Wat kan dat anders zijn dan een eigenaar die er geld in ziet en zelfs al zou er een op het eerst gezicht nog te aanvaarden plan uit kunnen komen, er is niemand die enig zicht kan hebben wat er gebeurd als die nieuwe eigenaar de hele boel, of delen  alsnog weer aan een ander verkoopt:

De begeleiding van jonge kunstenaars blijft belangrijk en we stimuleren cultureel ondernemer- schap. Daar hoort het faciliteren van culturele broedplaatsen bij. Wij hechten grote waarde aan creatieve broedplaatsen. Een culturele broedplaats is meer dan een inspirerende plek waar jonge kunstenaars en cultureel ondernemers werken aan innovatieve ideeën. Broedplaatsen geven vaak een heel nieuwe impuls aan een wijk: ze brengen leven, creativiteit en economische bedrijvigheid. En ze geven kleur aan een stad. Er ontstaan zo nieuwe verbanden en samenwerkingsvormen in onze stad. Bovendien worden op deze manier leegstaande gebouwen effectief hergebruikt.

Samen met anderen werken we hard aan de ontwikkeling en versterking van het Museumkwartier. We verkopen de voormalige Amerikaanse Ambassade zodat een nieuwe eigenaar daaraan kan bijdragen. [pagina 54]

Eerder in het rapport (waarin kunst en cultuur niet meer dan ondergeschoven kindjes zijn) is al te lezen hoe het VVD66-achtige ruim baan voor de pretindustrie (een politiek die in Amsterdam afgeschoten is, hier nog breeduit gepropageerd wordt, waarmee ook het enthousiasme voor de gecombineerde hotel, horeca en museumfunctie van het voormalig ambassadegebouw verklaard wordt:

Ruim baan voor de horeca
Een bloeiende horecasector is belangrijk. Het creëert banen, ook aan de onderkant van de arbeids- markt, en het zorgt voor levendigheid en vertier in de stad. Wij geven horecaondernemers de ruimte om te bouwen aan onze bruisende stad. Een stad waar Hagenaars kunnen genieten, waar we studenten en expats aan ons kunnen binden, en nog meer toeristen kunnen trekken. Daarom blijven we ons in de uitgaansgebieden samen met de horecasector inzetten voor ruimere openings- tijden, realistische geluidsnormen in de horeca en een soepel terras- en vergunningsbeleid. Ook willen we een impuls geven aan de dancescene. Binnen de uitgaanskernen bestaan nauwelijks potentieel geschikte locaties. Daarom komt er een pilot voor nachtontheffingen voor locaties buiten deze kernen. [p.47]

 

[2] Chris den Engelsman beschrijft en verbeeld uitvoerig en fraai de totstandkoming van de voor het oeuvre van Escher uitzonderlijke muurschilderingen op de begraafplaats bij Utrecht in de jaren vijftig van de vorige eeuw, op een prachtige reeks web-pagina’s.
Er zijn ook nog mensen die oog en liefde en begrip hebben voor het werk van Escher zelf…

AMSnote6938.05

[3] Toen ik van die naamswijziging van het Gemeentemuseum Den Haag hoorde, schreef ik dit op sociale media: “Waarom komt dat bericht van naamswijziging dan toch zo onaangenaam over? Is het wellicht de trend van toeristische globalisering en marketing, waarbij het ‘Gemeentemuseum Den Haag’, ‘Kunstmuseum Den Haag’ gaat heten, omdat de Engelse vertaling van die naam – volgens de reclamebureaus die in de hand genomen worden – meer duidelijk maakt wat daar te zien is?

Zo’n naamswijziging is tekenend voor de ahistorische cultuurmanagers-mentaliteit van dit moment. Wat deze instelling, met een complexe geschiedenis van meer dan een eeuw, betekend heeft wordt zo uitgewist… bibliografische verbanden worden bemoeilijkt, de inhoud en betekenis van dit museum worden vernauwd tot het begrip ‘kunst’ terwijl de collectie toch breder is: mode, gebruiksvoorwerpen, muziekinstrumenten, ambachtelijk en  industrieel ontwerp… denk toch eens in het aantal “zie ook” verwijzingen die er gemaakt moeten worden… het geheugenverlies van al dat wat op schrift gesteld is met die oude naam. Het is ook arrogantie van de huidige generatie museumdirecteuren, die aan het internationale firmament wensen te schitteren en het woord ‘gemeentelijk’ maar te min vinden, dit terwijl juist een gemeentelijk museum iets van de plaatselijke gemeenschap behoort te zijn en dat hoeft heus niet tot lokaal patriottische kneuterigheid te vervallen. Is niet Het Stedelijk een internationaal bekende naam van een museum van en voor de stad Amsterdam?

Read Full Post »

biedt een nieuw museumconcept ‘een multi-mening-museum‘…

Rijksmuseum_Gert-Wilders
Het RIJKSMUSEUM Wilders [*] wordt gevestigd in bunkercomplex aan het Noorderstrand te Scheveningen. Daar komt een complete collectie Wilders-paraphernalia en -memorabilia van affiches tot spotprenten, van pamfletten, tot screenshots van sociale media… een computer systeem met gedigitaliseerde video’s en internet discussies. Dikke mappen met bergen krantenknipsels, een kleine handbibliotheek niet meer dan een plankje met het verzameld werk van Geert Wilders in boekvorm en een compactstelling waarin plaats is voor de tientallen strekkende meters publicaties waarin Geert Wilders genoemd wordt. Dit alles ongeacht het ingenomen standpunt van de publicisten, ongeacht de geaardheid en gezindheid van de cartoonisten, schrijvers, discussianten, fans, opposanten, ongeacht de politieke voorkeur of afkeer die uit een bepaald documentair object spreekt.
Rijksmuseum_Geert-Wilders_boekn_01 copy
Het RIJKSMUSEUM WILDERS is volledig (1) en diepgravend en technisch vooruitstrevend ook in haar wijze van presentatie. Bezoekers aan de bomvrije ondergrondse zalen kunnen van te voren duidelijk maken via een enquete die zij via een app op hun mobiele telefoon dienen in te vullen, welk soort uitingen zij wel of niet wensen te zien of anderszins mee geconfronteerd willen worden. Vervolgens worden de bezoekers één voor één door een reeks van zalen geleid, waarbij aan de hand van het met de app gekozen ‘meningsuiting-profiel’ de musueale presentatie aangepast wordt door middel van verlichting en videoschermen die uit- of aangaan. Bijzonder complexe opstellingen hebben gordijnen die automatisch – naar gelang van een gekozen profiel – open en dicht gaan. Ook de bijschriften zijn dynamsich. De bezoeker kan van te voren kiezen voor een objectiverend of juist een geëngageerd soort bijschrift bij de tentoongestelde voorwerpen. Daarbij bepaalt het van te voren aangemaakte bezoekersprofiel wat de precieze inhoud van dat bijschrift is. Naast deze totale individualisering van het museumbezoek bestaat er de mogelijkheid van groepsbezoek, maar niet voordat – middels de app – gecontroleerd is of heel de groep hetzelfde normen en waarden-patroon heeft.
Rijksmuseum_Geert-Wilders_collectie_01
Rijksmuseum_Geert-Wilders_sculptuur_01 copy

Dit nieuwe RIJKSMUSEUM is een ‘pilot-project’ voor een mogelijke aanpassing van alle ‘rijksmusea’ in de toekomst op deze wijze. Dit museumconcept lijkt een antwoord te kunnen geven op de probleemstellingen en vraagstellingen van onze tijd. Het concept kan kort aangeduid worden als EEN MULTI-MENING-MUSEUM, een instelling waarbij de “eigen mening” van de bezoeker als uitgangspunt genomen wordt, daar waar in het verleden overmatige aandacht bestond voor (verbindende) gemeenschappelijkheid. Het museum als een instelling die de representatie volgens ‘heersende publieke opinie en geldende normen voor ‘politieke correctheid’ voorbijstreeft’.

Een dergelijk museaal beleid van de overheid kan ook een bijdrage leveren aan dat wat nu al geruime tijd maatschappelijk gestalte heeft gekregen, mede mogelijk gemaakt door het veralgemeniseerd gebruik (ubiquitous usage) van digitale media:

DE MULTI-MENING-SAMENLEVING

een samenleving waar ‘vrijheid van meningsuiting’ niet meer iets publieks, maar iets persoonlijks is, als een dancing met een dansvloer waar een ieder uitgerust met koptelefoon op de eigen favoriete muziek danst. Communicatie was, is en blijft iets waarbij de uitgedragen boodschap eenduidig mag zijn, maar de ontvangst dat niet is.


Naschrift


AMSnote6520.06

In het jaar 2004 maakt ik al eens aan ontwerp voor een tentoonstelling met censuurgordijntjes en opiniebuttons voor bezoekers, ooit gedacht in het Bijbels Museum te Amsterdam… titel “De Tolerantia and the art of provocation ” (over satire, smaad, racisme, majesteitsschennis, godslastering en obsceniteit) een project als reactie op de moord op Theo van Gogh… een project ook dat in al zijn conceptuele eenvoud onmogelijk is te realiseren binnen de toenmalige en nog minder binnen de huidige museumstructuren… Toen wel veel onderzoek gedaan en het bleek mij dat de idee van ‘meervoudige waarheid’, alsook het tonnen door de tijd heen van wat niet getooond mocht worden, in de praktijk niet onder te brengen is in een bestande tentoonstellingspraktijk… diep triest dat wel… zie de dcoumentatie over het project op mijn site, sectie Art Action Academia: http://imaginarymuseum.org/imp_archive/AAA/index.html#49


[*] Dat wat in de tijd zelve breed uitgemeten en massaal verspreid werd, daar blijft met het huidige archief-, bibliotheek- en museum-acquisitiebeleid weinig meer van over dan ‘vergetelheid’. Wat bewaard blijft van de roerselen van een samenleving wordt niet zo zeer bepaald door kwantiteit, maar door bepaalde opvattingen over ‘kwaliteit’ en dan met name volgens de normen van die maatschappelijke klasse die het beheer van geheugeninstellingen bestieren des te meer zo als het nationale instellingen betreft. Het bijzondere heeft meestal voorrang boven het algemene. Overbekend voorbeeld in het bibliotheekwezen zijn de schaarse exemplaren van ‘destijds massaal verspreide ‘pauper-bijbels’ die overgebleven zijn. Mijn bovenstaand betoog lijkt enkel gekscherend te zijn, maar het is meer dan een pastiche. Door onze eigen samenleving in de tijd zelve te documenteren, scheppen wij ons middelen om die samenleving zowel in het heden te kunnen analyseren, als ook een documentair corpus achterlaten voor volgende generaties om vanuit dat ‘toekomstige heden’ te kunnen terugkijken en daardoor vooruit te kunnen kijken. Met name de onderlinge samenhang, begrip van de context van al die mogelijke documenten is daarbij van groot belang. Documentatie van nieuwe media-vormen, zoals sociale media op het internet is daarbij een apart onderwerp. Hoe de vluchtigheid en de dynamiek van botsende meningen inzichtelijk te documenteren, zonder daarbij te vervallen in staats-spionage, is een open vraag, die hierbij nogmaals gesteld wordt. Het denkbeeldige project RIJKSMUSEUM Wilders, is bij de beantwoording van die vraag een hulpmiddel. Ik constateer wat betreft de huidige stand van publiek beschikbare museale documentatie van/over Geert Wilders het volgende:

Het Rijksmuseum Amsterdam heeft slechts drie objecten met betrekking tot Geert Wilders in haar collectie (een portret foto, een campagne foto en een foto van de PVV fractie)

De Atlas van Stolk, gevestigd in Rotterdam (Met bijna 250.000 afbeeldingen over de Nederlandse geschiedenis behoort de collectie van de Atlas Van Stolk tot de belangrijkste nationale beeldcollecties. Het woord Atlas verwijst niet naar een boek met landkaarten, maar is een negentiende-eeuwse term voor collectie. Grondlegger ervan is Abraham van Stolk. Hij was een Rotterdamse houthandelaar met een passie voor vaderlandse geschiedenis) heeft slechts 14 afbeeldingen met betrekking tot Geert Wilders.

De digitale verzamel website geheugenvannederland.nl (799388 beelden uit 132 collecties) geeft bij de zoeksleutel”Geert Wilders” slechts 3 objecten, waarvan 1 niet ter zake is, de andere twee zijn affiches.

Zoek ik – daarentegen – op trefwoord in worldcat.org (catalogus van catalogi zeg maar wereldwijd) dan krijg ik bij het trefwoord “Geert Wilders” 953 hits, videos, ebooks, audiobooks en artikelen (meestal uit wetenschappelijke tijdschriften) inbegrepen. Dus als het met name gaat om geschrven teksten, dan is er (wereldwijd) behoorlijk wat te vinden. Dat staat in schriol contrast tot de magere resulaten bij een zoektocht naar beeldmateriaal m.b.t. Wilders.

De Koninklijke Bibliotheek, die voor haar leden een zoekmachine heeft die via het internet doorzoekbaar is van teksten beschikbaar in digitaal formaat , geeft op de zoeksleutel “Geert Wilders” voorkomend in de full text van zo’n digitale publicatie, 750 hits (deze link is enkel beschikbaar voor hen die een inlog naar de KB hebben)….

Read Full Post »

Op 17 april 2014 bij het bekend worden van de keuze voor Beatrix Ruf  als nieuwe directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam publiceerde ik dit betoog waarin ik hen die haar riepen/kozen onder de loep nam: de Raad van Toezicht (RvT). De instelling van die raad was het resultaat van een halfslachtige privatisering, in 2006  ingezet, van dat wat eerst – zoals de naam zegt – een museum van de stad, de Gemeente Amsterdam – een Stedelijk Museum was.

Ruf treedt in 2014 aan, treedt in 2017 af en zou – zoals sommige krantenberichten aangestuurd door  voorstanders van ‘economic power in the arts’  suggereren – weer teruggeroepen dienen te worden. Het onderzoek naar het functioneren van Beatrix Ruf als directeur is gedaan door een advocaat en een rechter, beiden ‘in ruste’. Dat valt ook af te lezen uit de conclusies van het rapport waarbij formeel niet bewezen geacht wordt dat Ruf zich schuldig heeft gemaakt aan “belangenverstrengeling” (dat zou een rechtszaak wegens smaad tot gevolg kunnen hebben)., ook haar “integriteit” wordt niet in twijfel getrokken.

Nu zijn er maar liefst 25 verschillende definities van het woord ‘integriteit’, van zeer algemeen ‘onschendbaar en eerlijk’  to meer specifiek als gaat om uitoefening van een publieke functie:

“handhaven van algemene of professionele sociale en ethische normen en waarden, ook bij druk van buitenaf om hiervan af te wijken.”

Ik denk dat de meeste mensen het stempel ‘integer’ – door de juridische onderzoekcommissie op Ruf afgedrukt – zelf begrijpen als “een persoonlijke- of karaktereigenschap van iemand:, waarbij ik de definitie van de Nederlandse ENSIE volg:

“Diegene is onkreukbaar of in ongeschonden toestand, of houdt vast aan zijn of haar normen en waarden, ook als deze van buitenaf onder druk staan.”

Wat zijn dan wel de (persoonlijke) “normen en waarden” waaraan Beatrix Ruf vasthoudt? Dat moeten waarden zijn die zij al voordat zij solliciteerde naar de positie van museumdirecteur van het Stedelijk had. Bij haar aantreden wisten alle kranten te melden dat Beatrix Ruf ingeschaald was als nummer 7 van de top 100 machtigsten in de kunstwereld (The Power 100 van Art Review). Een ieder kan begrijpen dat om die positie te kunnen veroveren iemand dient te beschikken over sociale en politieke vaardigheden waarbij een zuiver een strak gedefinieerd waardestelsel  iets is wat eerder in de weg staat van een gezochte maatschappelijke carrière, dan dat het daar aan bijdraagt. Normen worden daarbij eerder bepaald door markt-waarden, dan door hoogstaande ethische principes. Wat dat laatste betreft heb ik nog niet kunnen ontdekken in het – gelekte – rapport van de juristen wat dan de ethische principes zijn die Beatrix Ruf aan zichzelf pleegt op te leggen. Ik denk dat het teveel gevraagd is om te verwachten dat de halfslachtige constructie van bedrijf & overheid tegelijkertijd, het een beetje en niet helemaal geprivatiseerde Stedelijk Museum Amsterdam, een organisatie was, is en kan zijn die geleid wordt door hoogstaande ethische en sociale principes, een organisatie die weerstand kan bieden aan het machtsspel van de grote kunsthandel en -wandel.

Nog in januari 2018 kwam de ‘Press Office’ van het Stedelijk met een een juichend mededeling van “een nieuw lid van de Raad voor Toezicht”, Jos van Rooien. Dezelfde Jos van Rooijen die gisteren, 12 juni 2018 al weer aftrad. Laat ik zijn onder applaus betreden van het podium hier in herinnering roepen, waarbij de bewoording van het Stedelijk duidelijk maken wat de kwaliteiten zijn die bij dit museumbedrijf gewaardeerd worden, waarmee tevens gezegd is wat de normen en waarden zijn die in deze kringen en binnen deze bedrijfsmatige constructie opgeld doen:

Het Stedelijk Museum Amsterdam heeft een nieuw lid van de Raad van Toezicht benoemd: Jos van Rooijen, ervaren toezichthouder van zowel semipublieke als beursgenoteerde organisaties. (…) De Raad heeft gekozen voor Van Rooijen vanwege zijn stevige financiële achtergrond en zijn ruime ervaring in zowel de publieke als de private sector. Madeleine de Cock Buning, voorzitter a.i. van de Raad van Toezicht: ‘Jos van Rooijen is een grote aanwinst voor de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum. Met zijn ruime toezichthoudende ervaring, zijn analytische vermogen en zijn verbondenheid met het museum is Jos als geen ander in staat de Raad te versterken op weg naar de toekomst.’

Na twaalf jaar horen we nu op basis van een aan de pers gelekt rapport van twee oud-juristen en de reacties daarop van het stadsbestuur, dat niet Beatrix Ruf, maar hen die haar riepen de boosdoeners zijn. Dat lijkt in het verlengde te liggen van dat wat ik al bij Ruf haar aantreden in 2014 beweerde. Het probleem is echter dieper liggend, niet op te lossen met het aftreden van bovenstaand lid van de Raad van Toezicht en nog wat meer leden van die ‘blindenraad’… Het is de bedrijfsblindheid van een als een beursgenoteerd bedrijf te ‘runnen’ museum voor moderne kunst waardoor de museale praktijk is wat zij is.

De Thatcheriaanse privatisering van het Stedelijk Museum Amsterdam (ook al was die maar ten dele) dient ontmanteld te worden. Laat het Stedelijk een instelling zijn die van ons allen – die de stad uitmaken – is. Maak het weer een gemeentelijke instelling. Ik pleit hier niet voor een terugkeer naar oude definities van ‘gemeentelijk’, maar naar een proces waar dat wat ‘gemeentelijk’ (van de gemeente, de gemeenschap) is, gedragen  door een stedelijke gemeenschap, door openbaar maatschappelijk debat over verloop van tijd, vorm krijgt:

HET STEDELIJK ALS EEN STEDELIJKE GEMEENSCHAP VOOR DE KUNST

13725508173_82be9b0b49_o

Stedelijk Museum Amsterdam: Beatrix RUF komt als geroepen, maar wie riep haar en wat is haar ROEPING? Ingeburgerde kandidaten hebben niet de voorkeur van de commissie… bestaande uit leden van de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum, die een nieuwe directeur voor het museum van de stad voor moderne kunst heeft mogen uitkiezen. (1) Tijd om die commissie eens onder de loep te nemen, wie zitten daar nu in en waarom. Zijn zij zelf ooit gekozen? Nu het antwoord is NEE, dat gaat naar goed Hollands gebruik bij coöptatie, zelfbenoeming vanuit de eigen gelederen. (zie noten 2-7)

Hoe dat toegaat staat in een persbericht van het Stedelijk Museum zelf (31/10/2012) waar trots de interne werving van een nieuw lid voor de Raad van Toezicht, de miljardair Cees de Bruin, die geïntroduceerd wordt als “ondernemer, investeerder en verzamelaar”, van het museum verwoord wordt. (zie ook noot 4): “Alexander Ribbink, voorzitter van de Raad van Toezicht: “We zijn zeer gelukkig dat Cees de Bruin bereid is om als professional en toezichthouder de Raad van Toezicht van het Stedelijk Museum te komen versterken. Met zijn expertise, kennis en grote liefde voor moderne kunst beweegt hij zich in het internationale veld en hij voelt zich al lange tijd betrokken bij het Stedelijk Museum.“ www.stedelijk.nl/upload/persberichten/Persbericht%20Cees%…

Twee jaar daarvoor was een andere op geld en kunst verliefde zakenman toegetreden tot de zichzelf aanvullende Raad van Toezicht, de succesvolle beurshandelaar Rob Defares, met deze persberichtstrofe als ouverture (zie ook noot 5):

“Rob Defares (1961) is door de Raad van Toezicht in deze functie benoemd vanwege zijn affiniteit met moderne en hedendaagse kunst, bekendheid met de nationale en internationale kunstwereld, zijn brede managementervaring, zijn onafhankelijke oordeel en zijn open oog voor maatschappelijke ontwikkelingen.” www.smcs.nl/persberichten/rob-defares-nieuw-lid-raad-van-…;

In dat zelfde persbericht (van december 2009) kunnen we lezen hoe Defares (CEO van het bedrijf financiële markten en asset-management bedrijf IMC), wel eerst een grote zak met geld bij het museum gedeponeerd had, om deze – kennelijk fel begeerde – statusfunctie te bemachtigen. Hoeveel geld er in die zak zat weet niemand te vertellen, hier en daar wordt gesuggereerd dat het om meer dan een miljoen of meerdere miljoenen Euros gaat (toch vreemd voor een instelling waarin ondanks het feit dat het nu een soort bedrijf in de vorm van een stichting is, toch jaarlijks heel veel belasting geld gestoken wordt, een semi-publieke instelling dus en zou de belastingdienst er niet van weten? Onzin!) ‘Geheel belangeloos’ was die – belastingtechnisch zeker aftrekbare – geldzak, zo probeert de Press Office van het Stedelijk ons nog uit te leggen:

“Maart jongstleden maakte het museum bekend dat IMC Hoofdfounder van het Stedelijk is geworden.Hoofdfounders geven een zeer substantiële eenmalige bijdrage, om niet, dus zonder afgesproken tegenprestaties.” www.smcs.nl/persberichten/rob-defares-nieuw-lid-raad-van-…

—–

Nu wordt voor de tweede keer binnen een paar jaar door deze Raad van Toezicht, die meer doet dan enkel toezien, een directeurs-talent van elders aangetrokken en ingevlogen. De badkuip van het museum loopt over door deze drang naar internationale allure en het artistieke zwaargewicht dat daar voor nodig is.

Waarom niet terug naar af, een benoeming van een Nederlandse museumbestierder, die wat lokaal was & is, beter kent en haar of zijn talenten kan aanwenden om ook dat internationaal te maken?

—-

Bij het afscheid van de vorige ingevlogen directeur, Ann Goldstein, schreef ik verleden jaar: “Het was de drang naar ‘internationalisering’, de wat zielige grootheidswaanzin van “Amsterdam Wereldstad”, waardoor gekozen werd voor iemand ‘van buiten’. Hierdoor vielen de eigen krachten van stad en land buiten het blikveld en kreeg de ‘internationale stijl’ – die er uiteindelijk overal hetzelfde uitziet – de overhand.

Niet dat we eigenheimse kunst behoeven, maar als de moderne kunst zich enkel in een museum weet te manifesteren als het eerst ‘internationaal’ op de kunstmarkt ‘doorgebroken’, als alles ‘well established’ is voordat het getoond wordt, wanneer een kunstzinnig directeur het niet aandurft een geheel eigen keuze te maken, wars van bestaande opvattingen, dan wordt ook een bezoek aan zo’n museum niet meer dan “een koude douche in het stedelijk badhuis.” (8)

De keuze voor iemand van buiten af, zonder een eigen lokaal circuit, is ook een machtsfactor die de relatie van het museum- en stadsbestuur en de van buiten ingevlogen ‘bewindvoerder’ bepaalt. Noteerde dat al bij het kortstondige bewind van Ann Goldstein:

“zou het kunnen zijn dat bestuurders en subsidiegevers willens en wetens curatoren en directeuren van buiten halen, als mensen die geen eigen ‘circuit’ hebben in de plaats van aanstelling, als gewillige uitvoerders in plaats van eigenzinnige beleidsmakers.” (ibid. 8)

De bij coöptatie samengestelde Raad van Toezicht van de Stichting die het Stedelijk Museum sinds het jaar 2006 is, bestaat enkel uit Nederlanders. (2) Van de elf directeuren sinds het begin van het museum in het jaar 1895, zijn er twee niet Nederlanders, met inbegrip van de nieuw aangestelde Beatrix Ruf. Tot het jaar 2003 kan men spreken van langere periodes van directeurschap, met Cornelis Baard (1906-1936), Willem Sandberg (1945-1963) en Eddy de Wilde (1963-1985) als directeuren met een bewind langer dan een decennium. Deze benoemingen waren allen door het stadsbestuur.

Sinds de nieuwe organisatievorm los van de Gemeente Amsterdam en de opgedrongen bedrijfsmatige aanpak van musea in het jaar 2006, zijn er in acht jaar tijd drie aanstellingen van nieuwe museumdirecteuren geweest.

Cultuur – in ons tijdsgewricht – is volgens de privatiseerders het meest gebaat bij een bedrijfsmatige aanpak en zo wordt de culturele sector stukje bij beetje door het bedrijfsleven opgeslokt, via talloze slimme constructies, die zo gebruikelijk zijn als het om het maximaliseren van de winst gaat. (9) Dat wijst niet enkel op een verandering van gezagsverhoudingen, minder autonomie voor de museumdirecteur en achter de schermen marchanderende toezichthouders aangestuurd door hun achterban, maar ook op het ontbreken van voldoende jaren om niet enkel een eigen koers uit te zetten, maar die ook – over verloop van tijd – daadwerkelijk gestalte te kunnen geven.

Ook moet opgemerkt worden dat de verhouding tussen museumdirecteuren en staf, met name conservatoren, van een vaak collectief ontstaan beleid met veel inbreng en verscheidenheid van de kant van individuele conservatoren met kansen om zichzelf duidelijk te profileren, weer teruggebracht is tot een model waarbij de artistiek directeur geacht wordt sterk aan te sturen en de conservatoren minder of geen ruimte voor eigenzinnige invulling van hun taak krijgen. Uit ‘de stal’ van museum directeur Eddy de Wilde (1963-1985), werd de vroegere conservator Wim Beeren tot directeur (1985-1993). Wie kent er tegenwoordig nog de namen van individuele conservatoren van Het Stedelijk, zoals wel het geval was in de toch als meest succesvolle en creatieve periode van het museum geldt, die van 1945 tot het jaar 1993?

Wat moeten wij met aanbevelingen als dat deze dame – Beatrix Ruf – internationaal behoort tot de “Power Top 100” in de wereld van de kunst? In de wereld van de kunsthandel , dat is mijns inziens juister geformuleerd. Je kunt dit laatste ook lezen in het eerder aangehaalde persbericht over de benoeming van Beatrix Ruf in de woorden van de voorzitter van de Raad van Toezicht, Ribbink:

“Zij beschikt over het unieke vermogen om kunstenaars, verzamelaars, ‘de markt’ en de publieke sector met elkaar te verbinden, en weet heel goed te werken in en met de stad. (voor bron zie noot 1)

Kunstenaars > Verzamelaars > Markt > Stad dat is een bepaald soort visie op de rol van een museum voor moderne kunst. Of het niet genoemde ‘publiek, bezoeker of beschouwer’ nu onder het begrip ‘markt’ of ‘stad’ valt, is uit deze tekst niet goed op te maken. Ook al zou het publiek in het woord ‘stad’ inbegrepen zijn, dan nog is de hiërarchie in de volgorde ‘kunstenaar -> verzamelaar -> markt’, tekenend voor wat er leeft in zo’n zelfbenoemde ‘Raad van Toezicht’. Wellicht doet ex-politca Guusje ter Horst (PvdA) er goed aan om nog eens haar positie in zo’n lichaam vanuit haar eigen praktijk van verkozen raadslid en parlementariër, te evalueren, aangezien haar positie in deze ‘toezichtsraad’ niet via enige democratische procedure tot stand kwam, terwijl er wel gesuggereerd wordt dat zij iets aan ‘maatschappelijk gedragen’ inbreng met zich meebrengt. Weer in de woorden van Alexander Ribbink, persbericht Stedelijk Museum 5 januari 2011:

“De brede maatschappelijke blik en publieke ervaring die Guusje ter Horst meebrengt is voor een museum als het onze van grote waarde. Als bestuurder in Amsterdam en op landelijk niveau heeft zij zich altijd ingezet voor cultuur.” www.smcs.nl/nieuwsberichten/nieuwe-leden-raad-van-toezicht

Wat is of wordt – buiten haar eigen succesvolle carrière – dan de ‘roeping’ van RUF de geroepene? De tijd zal het leren. Even snel als zij nu ingevlogen wordt, kan zij er – met de hierboven beschreven bestuurlijke bedrijfs-constellatie – er weer uitvliegen.

Dat in- en uitvliegen van ‘curators’ (zo worden die internationaal genoemd), wordt in de ‘business art world’ zelf als iets positief gezien. Dat gezichtspunt is goed te vinden op het digitale platform “E-Flux”, met zijn jaarlijkse competities voor internationaal operende jet-set curatoren. In het eigen art-business taaalgebruik wordt dat dan benoemd als “New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance” en het citaat dat ik hier als voetnoot 10 toevoeg, geeft wonderwel weer hoe dat milieu van succesvolle museum-managers verstrikt raakt in haar eigen woordenschat en struikelt over wat ik niet anders kan benoemen als zijnde een ‘cirkel-redenering’

“the world is now presentable through the forces that shape it.” (10)

tj. 9/4/2014

—-

Inspiratiebron: 9/4/2014 NRC/Handelsblad: “De Duitse Beatrix Ruf wordt de nieuwe directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Dat heeft het museum bekendgemaakt. Met deze benoeming kiest het Stedelijk voor een inhoudelijk zwaargewicht. Daarmee zet het museum de lijn voort die met Rufs voorganger Ann Goldstein werd ingezet: veel ruimte voor experiment en jonge kunstenaars die internationaal opereren. De Amerikaanse Goldstein was de afgelopen vier jaar artistiek directeur van het Stedelijk en stapte in november op. Goldstein kreeg kritiek omdat ze geen Nederlands sprak en onvoldoende communiceerde.” (…) “Het Amerikaanse tijdschrift Art Review plaatste haar vorig jaar op nr. 7 in de ‘Power Top 100‘. De raad van toezicht van het Stedelijk roemt “haar oog voor jong talent, haar uitgebreide netwerk en het radicale en zelfverzekerde programma dat zij neerzette in de Kunsthalle”. www.nrc.nl/nieuws/2014/04/08/duitse-curator-beatrix-ruf-n…
en een fors formaat fot van Beatrix Ruf op het vlieveld van München
032c.com/wp-content/uploads/2011/09/Foto-Kopie-2.jpg

——–

Noten (1) 8/4/2014: persbericht Stedelijk Museum Amsterdam: “Een selectiecommissie van de Raad van Toezicht stelde een profiel samen na raadpleging van de staf van het museum en won ook advies in bij experts in Nederland en buitenland. Acht kandidaten werden uitgenodigd voor een gesprek. John Leighton, voormalig directeur van het Van Gogh Museum, was als extern adviseur in de laatste fase betrokken bij de procedure.” www.stedelijk.nl/nieuwsberichten/beatrix-ruf-nieuwe-direc…

(2) Alexander Ribbink (voorzitter: UNILEVER, MARS Inc (van de chocolade-toffee-bar), Tom Tom) (3), Cees de Bruin (een miljardair: Infodin (wereldwijd operende investeringsmaatschappij) met o.m. belangen in het baggerbedrijf IHC Merwede) (4), Rob Defares (CEO van IMC een beurshandelaar die in crisistijd miljoenen wist binnen te slepen) (5), Guusje ter Horst (PvdA politica en bestuurder was wethouder in Amsterdam, Minister voor Binnenlandse Zaken en burgermeester van Nijmegen), Prins Constantijn van Oranje (nam de plaats in van de voormalige bankdirecteur van het ABN/AMRO-schandaal Rijkman Groenink die zichzelf een mooie miljonen vertrek-bonus bezorgde, Groenink was ook de man achter de inbeslagname van de kunstcollectie van Dirk Scheringa; De Prins zijn kwaliteiten zijn onmeetbaar omdat Prinsen in Nederland enkel naar de mond gepraat worden en kritiek op hen op alle mogelijke wijzen weggemoffeld wordt; bekend als voorzitter van World Photo competitie; gaf ooit deze beschrijving van zijn kwaliteiten (6), Willem de Rooij (de enige kunstenaar in de raad, maar dan wel één die ‘business like’ opereert, met vooral conceptuele werken waarbij hij eerder als ‘conservator/curator’ dan als beeldend kunstenaar optreedt: “I’m not a dirty hands-type person”; een kunstenaar ook die zijn subsidie-aanvragen hoog-frequent gehonoreerd ziet en zelf ook met regelmaat zitting neemt in commissies die collega kunstenaars en curatoren op “kwaliteit” beoordelen) (7), Madeleine de Cock Buning (Voorzitter van het Commissariaat voor de Media, professor Auteurs- en Mediarecht, Stichting Machiavelli, Vereniging voor Intellectueel Eigendom; iemand die ‘bezit en ‘bezitsvorming’ weet te stellen boven de zich niet aan wetten houdende ‘vrije creativiteit’.)

(3) 20/1/2011: “ALEXANDER RIBBINK CASHT MET VERKOOP Q-GO Hightech-baasje Alexander Ribbink weet als geen ander hoe hij geld zijn portemonnee in moet navigeren. Met de verkoop van de in Nederland ontwikkelde zoekmachine Q-go aan het Amerikaanse internetbedrijf Rightnow is zo’n $34 miljoen (€28 miljoen) gemoeid. Het Nederlandse Prime Ventures had als investeerder een groot aandeel in Q-go, en laat Quote 500-coryfee Ribbink daar nu net partner zijn.” www.quotenet.nl/Nieuws/Alexander-Ribbink-casht-met-verkoo…

(4) 7/1/2013: “”MILJARDAIR CEES DE BRUIN (INDOFIN) VERWERFT MEERDERHEID IHC MERWEDE www.quotenet.nl/Nieuws/Miljardair-Cees-de-Bruin-Indofin-v…

(5) 4/2/2011: “ROB DEFARES EN WIET POT VERDELEN €13 MILJOEN” “Een dag voor de wettelijk gestelde deadline, 1 februari dit jaar, heeft beurshandelshuis IMC, eigendom van Quote 500-leden Rob Defares en Wiet Pot, zijn cijfers gedeponeerd over 2009. Net als in 2008 kunnen de twee zo’n €13 miljoen dividend verdelen.” www.quotenet.nl/Nieuws/Rob-Defares-en-Wiet-Pot-verdelen-1…

(6) 17/3/2009: “Photography and the imagination of Prince Constantijn: from patronage to paternalism” limpingmessenger.wordpress.com/2009/05/17/244/

(7) 13/12/2010: Citaat afkomstig van “A chat with… Willem De Rooij” www.exberliner.com/culture/art/a-chat-with-willem/

– Ook De Rooij wordt – zoals altijd – juichend binnengehaald door de Raad van Toezicht. Ik citeer nu uit De Volkskrant van 5/1/2011, die natuurlijk niets anders aanhaalt dan het opgewekte persbericht van het Stedelijk Museum zelf, zoals gebruikelijk, kranten als doorgeefluik van public-relation-berichten: “De Rooij (1969) participeerde in verscheidene thematentoonstellingen van het Stedelijk. Hij is volgens het museum ‘één van de meest toonaangevende kunstenaars in Nederland, die in zijn werk het spanningsveld onderzoekt tussen maatschappelijk en politiek bewuste kunst enerzijds en autonome verbeeldingskracht anderzijds’.”
www.volkskrant.nl/vk/nl/3360/musea-en-galerieen/article/d…

“Maatschappelijk en politiek bewuste Kunst” die zich wel steeds netjes binnen het subsidiekader van de staat weet te passen. Nog even de Jaarverslagen van Het Mondriaan Fonds er op nageslagen en dan scoort Willem de Rooij zeer behoorlijk: 2009: 2x met projecten in Wenen Londen; 2010 2x met projecten in Berlijn en Senegal; 2011 1x voor een project in München; 2012 3x (Amsterdam, Dakar, Londen); 2013 2x voor iets in München en weer in Ghana). Dat is subsidie-statistsich gesproken een bovenmatig hoge score voor een Nederlands beeldend kunstenaar, en dan gaat het hier enkel om de vele duizenden Euro’s dia via het staats Mondriaan-Fonds naar de De Rooij als latere ‘toezichthouder’ van het Stedelijk Museum stromen (ook nog toen hij al lid van deze raad geworden was in het jaar 2011).
www.mondriaanfonds.nl/Leestafel/Jaarverslagen/ www.mondriaanfonds.nl/Leestafel/Jaarverslagen/Jaarverslag…

(8) -29/8/2013: “Ann Goldstein: Stedelijk Badhuis Koude Douche / Municipal Bathhouse Cold Shower” www.flickr.com/photos/7141213@N04/9615666546/

(9) 8/1//2013: “Toezichthouders musea komen steeds vaker uit bedrijfsleven” www.volkskrant.nl/vk/nl/3360/musea-en-galerieen/article/d…

(10) E-Flux website met een fraai staaltje van post-moderne redeneerkunst, waarbij ‘gever’ en ‘weergever’ in een spiegelgevecht verwikkeld zijn om wie van de twee er het eerst was, eindigend in een nooit eindigende verwijzing naar elkaar: een ‘cirkel-redenering’: 2013 Annual Conference “New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance” 12–14 August 2013 “Rather than on the question of what museums represent, the focus of this year’s conference “New Dynamics in Museums: Curator, Artwork, Public, Governance” will be on who the agents of representation are. Having become too extensive to be represented in the museum context in its entirety, the world is now only presentable through the forces that shape it. And the same goes for the art world, which can be less grasped encyclopedically than ever before. Art was the first to express a critical attitude to the dominant forces shaping reality, most directly with institutional critique. After being dealt with by art, museum work embraced self-reflection. The museum seems to represent the world most accurately by reflecting the dynamics of its own work, which in turn reflects the dynamics of our socioeconomic reality in general.”
www.e-flux.com/announcements/2013-annual-conference-at-ma…

(*) De reden waarom dit betoog oorspronkelijk gepubliceerd op Flickr door miij (eveneens op dit blog geplaatst is: BEATRIX RUF, bij haar aantreden in 2014 maakte it dit tableau met descriptio, destijds geplaatst op Flickr, maar aangezien al weer twee jaar terug de Flickr beheerder al mijn 700 zoveel tableaus geclassificeerd heeft als ‘adult content’ (volstrekt belachelijke beslissing omdat er geen spatje porno in mijn tableaus zit en allen degelijke studies zijn… herhaalde protesten tegen deze beslissing leiden enkel tot digitale geautomatiseerde antwoorden van Yahoo/Flickr… Aangezien ik noch tijd, noch geduld, noch het geld heb voor een juridisch anti-censuur proces (de ‘adult content verklaring kwam op het moment dat ik duizend en meer ‘hits’ per dag had en mijn score naar de 3 miljoen op weg was)… nu daarom volsta ik met herpublicatie op mijn blog The Limping Messenger… sommige links in dit stuk gaan wel naar het Flickr materiaal, u moet maar zien hoe u er toegang toe kunt krijgen). Oospronkelijke versie April 17, 2014 op Flickr met 8.116 views.

Read Full Post »

Rob Scholten’s SLAG OM DEN HELDER is tot nog toe niet meer dan gebulder van pers-cannonades… wil Scholtens museum heelhuids uit de strijd komen, zoals bij de zeeslag bij Den Helder beter bekend als de ‘Slag bij (het Fort) Kijkduin’ van 1673 – dan behoeft hij meer munitie….
Teken de petitie via: http://robscholtemuseum.nl/teken-open-brief/
VAN DEN HELDER BEGINT DE MUSEALE VICTORIE

PS het schilderij links laat de Slag bij Kijkduin/Den Helder zien, rechts is een Turniaanse remake van de brandende kwestie van het Den Helders gemeentehuis... waar onbetrouwbare wethouders en zwakmoedige gemeenteraadsleden hun laffe beleid bepalen… de lokale kongsi’s en rotary-clubs regeren dit stadje in de kop van Noord Holland… het kanon is een bruikleen van het Rijksmuseum Amsterdam…

tijd voor een frisse windvlaag daar… die permanente tegenwind beloofde Scholten in juni 2017 in een interview en artikel over zijn museum in de Volkskrant, geschreven door John Schoorl:

Den Helder is de meest gezagsgetrouwe stad van het land, nergens anders dan in deze marinestad is het geloof in koning en autoriteit groter dan hier. Daar moet iets tegenover staan, zegt hij: opstandige kunst van een vertegenwoordiger van de tegencultuur. Daarom past hij hier, als Rob Scholte, hij is de andere kant die ze nodig hebben om alles in balans te houden.

Read Full Post »

BataVorum_Forum-Voor-Democratie

BATAVORUM: met Het Forum voor Democratie terug naar een verleden dat nooit bestaan heeft… het nieuw Bataafse Rijk met “e-democratie” van Thiery Baudet ingesloten binnen grenzen die amper tweehonderd jaar oud zijn; met veronachtzaming van eeuwen mobiliteit en verwevenheid van Europese volkeren, naties en hun culturen; met het negeren van een recent koloniaal verleden dat we moeten proberen te overstijgen door omzetting van wat moorddadig en onderdrukkend was naar nieuwe waarden boven benepen lokaal patriotisme en nationalisme.
GOOI UW STEM WEG

en help de toch al wankele democratie verder ondermijnen STEM BATAVORUM.


NB De tekst tussen “” in de prent is een gekozen citaat uit het FVD partijprogramma anno 2018… hier een link om het citaat in de oorspronkelijke context te bestuderen… zoals deze eerste stelling:

Wij willen:

1 Al die mooie dingen die het Westen heeft voortgebracht weer onderwijzen, uitdragen en promoten.

Je zou verwachten dat er nog een zinnetje zou komen in het partijprogramma van Forum Voor Democratie over de ‘minder mooi dingen’ uit verleden, hoe het daar mee moet, maar daar bestaan geen uitgesproken en uitgeschreven meningen over bij het FVD.

<entre-act>
Impliciet in de ideologie van het Forum Voor Democratie is het doorbreken en afbreken van dat wat zij ‘het partijkartel’ noemen, bestaande uit leden van politieke partijen die aan de macht zijn of waren en die na hun periode als volksvertegenwoordigers lucratieve en invloedrijke bestuursbaantjes toegeschoven krijgen (“baantjescaroussel”), hen die niet het ‘landsbelang’ maar het “eigen belang” dienen.
Zij die zich verrijken zijn & blijven aan de macht. ‘Plutocratie’ πλουτος (rijkdom) en κρατειν (regeren, de macht hebben), is daarvoor een bekende begrip. Amper een eeuw geleden nog een populaire slogan bij hen die riepen het ‘groot-kapitaal’ te bestrijden, zowel op uiterst links (partij-communisten) als uiterst rechts (fascisten en nationaal-socialisten). Niet enkel ‘uiterst rechts’ en ‘uiterst links’ bediende zich in het inter-bellum van de vorige eeuw van het begrip ‘plutocratie’ ook ‘katholieken’ gebruikten deze term weer in een iets andere interpretatie: “Wil men de verdediging opvatten van eigendom en vrijheid, van huwelijk en gezin en van den godsdienst, dan moet men de wapenen richten niet slechts tegen het dreigende communisme maar ook tegen de heerschende plutocratie.” Dit citaat van Professor Willem Pompe komt uit een artikel van Mr.F. Bach – lid van de Roomsch-Katholieke Journalistenvereeniging – in De Maasbode van 5 april 1932 waarbij de in verdrukking komende (godsvruchtige) kleine middenstand  geplaatst wordt tegenover het opkomende “moderne grote warenhuis” als zijnde “uiting van plutocratie en een schepping van de mammonistischen geest van dezen tijd.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook bij het Forum Voor Democratie (evenals bij de PVVvan Wilders) de bescherming van de middenstand hoog op de agenda staat. Het FVD heeft er zelfs een voorstel voor

  1. Oprichting speciale commissie met MKB-ers die op zoek gaat naar nieuwe oplossingen en verbeteringen voor het MKB.

dat doet – wat betreft economische modellen – denken aan de corporatistische staatsinrichting (vertegenwoordigend stelsel gebaseerd op economische beroepsgroepen)  van het Italiaans fascisme en Duitse nationaal-socialisme.

Het bestaan van een groep met een gezamenlijk algemeen zakelijk  belang, ook wel aangeduid als ‘kongsi‘, als belangrijke bouwsteen van de ‘gevestigde orde’, is een even juiste als obligate constatering van het FVD.

Forum-Voor-Democratie_mooie-dingen

De twee Hollands/Zeeuwse handels-kartels VOC en WIC aangestuurd door een regenteske baantjescaroussel, om in Forum Voor Democratie termen te spreken. De prent bestaat uit: VOC-kamer Hoorn geschilderd door Johan de Baen in 1682 (verzameling West-Fries Museum te Hoorn), met op achtergrond schilderij uit het Rijksmuseum Amsterdam ‘Hollandse koopman met slaven in Oost-Indië…’ Bijschrift: “Een Hollandse man en een Aziatische vrouw lopen naast elkaar, gevolgd door twee geboeide tot slaaf gemaakte mannen…” Citaat komt van web-site Forum Voor Democratie partijprogramma cultuur onder dit dubbele ‘hoofdje’: “- Promoten Nederlandse geschiedenis & cultuur – Stoppen subsidiëren segregatie”

Hoe zij deze kritiek van nu weten te rijmen met hun hang naar wat zij zien als een ‘glorieus verleden’, toen alles nog goed was, blijft onduidelijk. Hoe zit het bijvoorbeeld volgens het FVD met het regenten-systeem – vaak met overerfbare baantjes – van de Republiek der Zeven Provinciën en de aanwezigheid van de Oranje baantjesjagers, de Prinsen, die monarchistische aspiraties hadden en niet enkel meedraaiden in de regenten-baantjes-caroussel, maar op een hoger niveau erfelijke super-banen toegeschoven kregen?
Ik lees in het FVD partijprogramma – hoofdstuk kartelbestrijding – dan ook niets over voortzetting of opheffing van het Koningshuis, maar wel een programmapunt waarbij topambtenaren bij het aantreden van een nieuwe regering opnieuw naar hun banen dienen te solliciteren, alsook een regeling waarbij het ontslagrecht voor ambtenaren gelijkgetrokken wordt met de nu heersende verminderde rechtsbescherming van alle werknemers. Zo’n politisering van het ambtelijk apparaat (geïnspireerd op de praktijk van de Verenigde Staten) zou de bestaande dempende werking van het ambtenarenapparaat op al te voortvarende nieuwe wettelijke maatregelen bij wat tegenwoordig niet meer dan  kortstondige bewindvoering van wisselende regering is, doen afnemen. Ook helpt het om het teniet doen van een sociale regelingen af te remmen (zoals in de VS nu gebeurd door Trump met de liquidatie van Obama-care). Men kan sterke twijfels hebben of dat voorstel voor machtswisselingen in het ambtenarenapparaat niet meer ellende veroorzaakt dan dat het verbetering brengt. De door het FVD aangeprezen praktijk in de Verenigde Staten is sprekend genoeg om ook op dit punt het FVD te wantrouwen.
~
Terug nog naar de “kartelbestrijding” van het FVD, die in navolging van de vele lijsten met invloedrijke personen die soms ook tot een begrip werden, zoals “De tweehonderd van Mertens” nu vijftig jaar geleden (katholieke vakbondsman), die “de macht in handen hadden.” Sindsdien weten wij dat een ieder die de ladder naar de macht weet te beklimmen, zeker ook vakbondsmensen, de jeugdige beschuldigende vinger enkele jaren later naar zichzelf zal moeten keren: “Ook ik ben van bestormer van de macht tot  handhaver ervan geworden.” We hoeven slechts te denken aan Wim Kok die het van vakbondsleider bracht to minister-president en houder van een waslijst aan bank commissariaten nationaal en internationaal, of Lodewijk de Waal die begon bij de Socialistische Jeugd, als leider van het FNV in 2004 nog 300.000 demonstrerende vakbondsleden toesprak en repte over “kleptokratentax” om vervolgens in 2008 commissaris te worden bij de ING bank (als staatsvertegenwoordiger) en in 2011 midden in de zogenaamde economische crisis miljoenenbonussen uitdeelde aan ING bank-managers.
~
Waarom zal het de anti-kartellisten van het Forum Voor Democratie anders vergaan? Hebben zij andere genen, een hoger IQ, een huidskleur als een onbeschreven blad ? Of hebben de meesterbreinen achter het FVD een diep doordacht protocol dat iedere vorm van carrière maken ten eigen bate weet uit te sluiten, een uniek nieuw systeem dat baantjesjagerij en kartelvorming voor eens en altijd zal uitbannen? Hoe zit het met sociale en economische promoties van Forum Voor Democratie volksvertegenwoordigers in de nabije toekomst? Zijn die uitgesloten? Alles retorische vragen, waarop het antwoord is dat volgens het eigen partijprogramma het FVD niet meer te bieden heeft dan dit:

  1. Een stop op partijpolitieke benoemingen: open sollicitaties voor alle publieke en semi-publieke topfuncties.

Hoe die ‘open-sollicitaties’ in hun werk zullen gaan en wat de maatregelen zijn om niet te vervallen in enkel nieuwe spelregels met dezelfde spelers, daarover zwijgt het verkiezingsprogramma van de partij van Thierry Baudet con sui.
</entre-act>

<excursie>
Vandaag schreef, in een andere context, de historicus en columnist Dirk-Jan van Baar in De Volkskrant dit zinnetje: “Populisten leven van het gevoel dat vroeger alles beter was en het nationale erfgoed wordt verkwanseld.” We kennen het al van de kleinere anti-revolutionaire christelijke partijen en hun streven naar behoud van waarden uit het verleden, zo ook Wilders met zijn ‘joods-christelijke waarden van het avondland. Bij het Forum Voor Democratie is dat gevoel uitgewerkt in een heuse wet, “Wet Bescherming Nederlandse Waarden (BNW)“, waarbij direct al in de eerste regel staat:

Door de komst van grote groepen (islamitische) immigranten zijn een aantal verworvenheden en kernwaarden van onze samenleving onder druk komen te staan.

Er volgen dan vijf fundamentele waarden die ik hier kort zal nalopen waarbij  de eerste openingszin opvalt over de “Wet Bescherming Nederlandse Waarden” waar sprake is van “kernwaarden van onze samenleving.” Ik proef tegenspraak tussen de verschillende onderdelen van dit partijprogramma deel als onder punt 2 gesteld wordt:

Iedereen heeft het recht te geloven wat hij of zij wil; dus ook het recht om van zijn of haar geloof af te vallen.

En onder punt 4:

Alle mensen zijn fundamenteel gelijkwaardig, ongeacht geslacht, ras of seksuele gerichtheid.

Hoe zit het dan met die bescherming van die “kernwaarden” in gevaar gebracht door “grote groepen (islamitische) immigranten”? Die lijken toch van een hogere orde te zijn. Ik lees het hele betoog nog maar een keer en blijf dan steken bij de 1e van de 5 waarden:

Wanneer religieuze leefregels conflicteren met de Nederlandse wet, gaat de Nederlandse wet altijd voor.

Let dus op de volgorde van genoemde fundamentele waarden volgens het Forum Voor DemocratieDe Nederlandse wet is het instrument waarmee de “Nederlandse Waarden” beschermd gaan worden. Dus wie de wetten maakt in stand houdt of verandert bepaalt in hoeverre die zo fraai geformuleerde vrijheden stand kunnen houden of ingeperkt dienen te worden. Dat brengt mij bij punt 3:

Iedereen heeft het recht godsdienstige ideeën te bekritiseren, te ridiculiseren, te analyseren en in twijfel te trekken.

Waarom wordt hier nu totale  ‘vrijheid van meningsuiting’ bepleit enkel in het domein van “godsdienstige ideeën” in het kader van “Bescherming van Nederlandse Waarden”? Geldt dat wel of niet – bij het Form Voor Democratie – voor alle ideeën, maatschappij-visies of opvattingen, politieke ideologieën? Ik proef een zekere hiërarchie in de te beschermen ‘waarden’ en ‘vrijheden’ en …. {text in progress will be finished 5/3/2018 tj.}
</excursie>

In dit verband is het goed het voorstel van een decennium geleden – met name van de toenmalige leider van de Socialistische Partij Jan Marijnissen – om een ‘Nationaal Historisch Museum’ te stichten, met als vestigingsplaats Arnhem, in herinnering te roepen. Het voorstel flopte in 2010 en daarbij maakte ik deze prent en schreef dit commentaar, iets waarbij ook de `Batavieren weer ter sprake komen….

Afgang der Batavieren in Nederland: geen Nationaal Historisch Museum in Arnhem

 

AankomstDerBatavierenInNederland

Aankomst der Batavieren in Nederland

Een van staatswege gecanoniseerde eenduidige geschiedsrepresentatie is een 19e eeuws idee. Het voorstel voor een nieuw Nederlands Historisch Museum in Arnhem is daarmee een 19e eeuws plan voor de 21e eeuw. Als er iets mis is met het historisch besef in Nederland dan hebben al die honderden al decennialang bestaande musea zich onvoldoende van hun taak gekweten en dienen we eerst uit te zoeken waaraan dat ligt. Een van de belangrijkste knelpunten is volgens mij het ‘huichelhollander’ complex: zich humaanvoelend en vooruitstrevend wanend in weerwil van enkel met de grootste moeite omzeilbare historische gegevens die weinig voedsel kunnen geven aan zoiets als ‘nationale trots’ en daarom verhult worden. De nu bestaande musea dienen eindelijk eens te beginnen om ook de keerzijde van het Hollands heldendom te tonen: de slavenhandel permanent in het Scheepvaart Museum, een aparte zaal over de Oost-Indische slachting en kunstroof op het eiland Lombok in het Rijksmuseum, de ontmaskering van de Batavierenmythe in het Allard Pierson, de gewelddadige aspecten van zowel Christendom als Islam in het Bijbels Museum, waarom Nederland de meeste Joden verloor in het Joods Historisch Museum en het Paleis Soestdijk met 2x de geschiedenis van de Oranjes: in monarchistisch en republikeins perspectief. – Ad Libitum. Kortom, geschiedenis als meervoudige waarheid. Geschiedenis die doet twijfelen. Geschiedenis als aanzet tot zelfstandig denken en handelen. Er zullen heel wat mensen zijn die dat weer ‘een tautologische stelling’ zullen vinden, geschiedenis kan immers enkel meervoudig zijn, maar… probeer dat de initiatiefnemers voor het aankweken van een ‘nieuw nationaal besef’ in de Lage Landen maar eens uit te leggen.

Read Full Post »

Ruf-wie-riep-haar_Stedelijk-Museum_2018

in red: but who called her? … and what is her calling

For those who can read Dutch my article published on the 17th of April 2014 at the moment when Beatrix Ruf had just been appointed. Title: “Stedelijk Museum Amsterdam: Beatrix RUF her calling just in time, but who did call her and what is her vocation?” Indeed the title can hardly be translated into English as the German word ‘Ruf’ means call, ‘roep’ in Dutch and ‘roepen’ is verb meaning ‘to call/calling’, further the noun ‘roeping’ means in this context ‘vocation’.

~
The article is a documented analysis of the organisational structure of the Stedelijk Museum that was in origin (it’s best & most creative period) just a municipal museum for modern art as the name says. I explain the process of halfhearted privatisation, the practice of sponsorship by business tycoons and the double agenda strategy of those who invest and deal in art and use their position in the board of the Stedelijk Museum also to advance their social prestige and the market value of their art property.
~
My article questions the ‘world class’ status idea and the art-market-competition with a yearly list by the art-trade magazine Art Review of the “Power Top 100” in the art-market world in which Beatrix Ruf in 2013 held a 7th position, with Sheikha Al-Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al-Thani, Head of the Qatar Museums Authority (QMA) and sister of the Emir, as number 1. [note 1]
~
When we look at the names listed in the ‘Roep Ruf Terug’ (Call Ruf Back) advertisement) we see several names of those who have been listed in the Top 100 international art-market-championship. The opening name Marina Abramović is for instance number 5 on the 2014 list. It must be clear this is a partisan call for many on the list, more than just a lobby, it has many characteristics of the meanings embedded in the Chinese (Cantonese) word ‘kongsi’ 公司 a traditional clan like structure that evolved with the diaspora of Chinese migrants to a world wide system of common cultural bound paired with common economic interest. Not all the ‘Roep Ruf Terug’ signatories do have a stake in the art market and several may have been attracted to pair their lesser known name with better known names (a standard phenomenon with all social-political advertisements in newspapers). [note 2]
~
I do have an alternative vision whereby I re-value the local over the international… as anything internationally acclaimed now, once had a local origin. Even miss Abramović was once local in Amsterdam – I do remember her as such far before she started to behave like a goddess doing these unbearable pretentious performances… (by the way she had the guts to send via social media a Kickstarter fund-raising appeal for some temple venue for her own glory in New York, if I remember well designed by another signatory of the Ruf list Rem Koolhaas, I had the dishonour to receive one of those appeals for money as well, what a shame!). [note 3]
~
How come that a municipal museum cannot have a director who has her or his roots first of all in the local and national art scene? That is a rhetorical question. The answer is that the Stedelijk Museum Amsterdam is not anymore in the first place a local cultural and educational institution, but an asset in the international art-martket and mass-tourism industry. The pleasures of local uniqueness has given way to the uniformity of what has been pepped up, by the kongsi, to be of “global value”…
Another element is that these ‘flown in from abroad directors and curators’ lack a local power basis and tend to be moldable material in the hands of either the co-opted museum board members or public administrators.
~
I do not pledge for any provincialism, on the contrary, I think that the whole business type of dealing with ‘art’ by attracting so called ‘famous’ curators from abroad claiming it a necessary step to reach the eagerly wanted status of ‘world class museum’, is in itself the uttermost provincial attitude to be found in the year 2018. It is sheer lack of imagination. It is lazy. It is proof of incompetence. It negates all chances of the unpredictable, the core element of any creative act. It is repetition of the same hailed names and styles, the world over. Nothing new will come from it.
~

[1] In the 2017 list Beatrix Ruf has fallen down to position 27 on the Top 100 list, with this comment: “Tireless curator and adviser, ex-director of Stedelijk Museum Amsterdam. // It has turned into a tough year for Ruf, who just resigned from her position as director of the Stedelijk Museum, Amsterdam, in the midst of alleged conflicts of interest between her institutional role and her broader activities as an adviser. While the effects of that remain to be seen, she nevertheless managed to develop a programme at the Stedelijk that navigates seamlessly between her usual focus on art’s next hot young thing and reexaminations of work by more mature practitioners, as recent shows for Jana Euler and Jordan Wolfson, but also Jean Tinguely and Ed van der Elsken, demonstrate. Furthermore, Ruf’s strength has always been her ability to operate as a meta-curator, in various advisory and panellist roles. In January, she launched the first Verbier Art Summit around the question of whether museums should consider ‘de-growth’, and she continues to be one of the core advisers to Luma Arles.”
See link…

[2] Advertisement in the local daily of Amsterdam Het Parool published Saturday 17. February 2018
AMSnote6224.05
[3] Last year the whole project was cancelled, let me cite an Abramović friendly source of October 6, 2017: “She will “probably sell” the building that was to become the $31 million Rem Koolhaas-designed center. Sarah Cascone, October 6, 2017 Marina Abramović with Rem Koolhaas’s model for the Marina Abramović Institute. © OMA. Citing a fundraising failure, Marina Abramović has announced that she will not move forward with plans to open a $31 million upstate New York facility for the Marina Abramović Institute for the Preservation of Performance Art (MAI). In a talk hosted by Fondation Beyeler and UBS at London’s Serpentine Sackler Gallery on Wednesday, the performance artist revealed that she had been unable to raise the money necessary to convert a 1936 former theater in Hudson into a center for durational performance art and multidisciplinary collaborations, as reported by the Art Newspaper.” See link…
AMSnote6224.07
There were also less friendly reactions after the raising of money for a project that flopped, which is a common occurrence now with fund-raising actions using social-media and the internet, an ideal becomes crooked very soon. Like this header in the New York Post of November 11, 2017: “Marina Abramovic raised $2M for canceled art project, hasn’t given money back (…) The artist is present but the cash is gone.”
Interesting to note how Rem Koolhaas has made sure he at least is paid, because he can be in everything, but not in charity:
“… last month the artist revealed she was abandoning the project, after learning the price tag had mushroomed to $31 million. Her surprise announcement left residents of Hudson and shocked donors questioning what she did with the cash. In addition to the 2013 Kickstarter campaign, which raised over $660,000, her non-profit institute raked in $1.5 million in donations between 2011 and 2015, tax filings show. Jay-Z gave “a substantial donation” to the Kickstarter campaign, according to press reports. He did not respond to a request for comment last week. Some Kickstarter donors complained that they did not receive their promised rewards for contributing to the institute and others wondered how their contributions were spent, if at all, and wanted an accounting. When asked if Abramovic would return the cash, a spokeswoman for the artist said all the money raised through Kickstarter, plus additional funds, went to pay Koolhaas’s firm.”
See link…
AMSnote6224.09
To close off this footnote on the first signatory for the ‘Roep Ruf Terug’ campaign of Mariana Abramavić, I cite a source that has asked Abramović for a reaction and did get back some accounts details on the failed project, in spite of its name the blog ‘Vulture – devouring culture’ gives her a chance to reply on November 14, 2017:

“This is terrible for me,” Abramovic said, before detailing how she personally contributed $1.1 million of the $2.2 million the institute raised. “The majority of those funds were direct contributions of my own money, which I earned as an artist.” As for the Kickstarter, which raised $661,452 (after Kickstarter’s administrative fee: $596,667), the purpose of that money was clear on the page: “This Kickstarter will cover the first phase of MAI’s development: the design process.” And that went toward the bill for Koolhaas’s firm for the schematic design (which cost $655,167.10). Artnet reported last week that backers wouldn’t be getting refunds.”

The conclusion of this article is nevertheless critical:
“Still, the Post is right about one thing: the understandable frustration that Hudson residents feel that the big, much-hyped building in the middle of town remains empty and dilapidated and full of pigeons. But it proved to be a money pit — $700,000 for asbestos alone — in addition to the unfeasible ambitions of the Koolhaas design itself. And so the institute will sell it, and focus on its traveling circus of projects around the world.”

The financial reeling & dealings of the first signatory of the campaign to restore Beatrix Ruf back in power are far from transparent. Is it her inflated personality that made Abramović undertake a project that was beyond her means? Can one say that someone who is able to raise a million or so from her own pocket is ‘naive’? How did she manage to have such personal capital? Certainly not by being naive. So we read that another signatory of the Pro-Ruf kongsi advertisement, Rem Koolhaas, did get his money for a plan that local observers in New York describe as the “unfeasible ambitions of the Koolhaas design.”

We locals do remember also newspaper articles about the costs of architect Rem Koolhaas who has been commissioned during the Beatrix Ruf ‘Stedelijk Museum directorship’ about an exceeding of a budget for interior museum redesign, originally estimated for 0.9 million costing 2,9 million in the end.
AMSnote6224.10
“De nieuwe collectie-opstelling van het Stedelijk was zo’n 2 miljoen duurder dan vooraf was aangekondigd, blijkt uit een brief aan de gemeente. (…) Stedelijk Base, de nieuwe collectieopstelling die door Koolhaas is ontworpen en op 16 december wordt geopend, heeft bijna 2,9 miljoen euro gekost, zo’n 2 miljoen méér dan was aangekondigd. De inrichting van de 1.100 vierkante meter grote kelderruimte duurde ook niet drie tot vijf maanden, zoals aangekondigd, maar ruim veertien maanden. Daardoor waren er veel langer dan gepland geen tentoonstellingen te zien.”  NRC 7.12.2017

 

All this side-references and -effects are a good illustration of the ‘world class museum’ concept and its propagators it leaves us with a
tapestry of interwoven ideals and personal gain
that can not be disentangled.

Read Full Post »

Republishing of an article I published on August the 29th, 2013, on my Flickr news-tableau pages, it is bilingual (English in the lower part) it had 3110 views at that time. As it is relevant in the actual discussion on the demise of the next Stedelijk Museum director Beatrix Ruf 2014-2017, I republish it here…)


Ann Goldstein vertrekt na amper drie jaar als directrice van het Stedelijk Museum Amsterdam

AMSnote6225.01

Je hoeft geen Nederlander te zijn om artistiek directeur van een Nederlandse kunstinstelling te wezen, maar als iemand niet verweven is met de wereld van een museum dat niet voor niets Stedelijk Museum heet, dan mag het niet verwonderen dat het geen levenstaak wordt, maar gewoon een baantje als opstap naar een volgende trede in een carrière.

Het was de drang naar ‘internationalisering’, de wat zielige grootheidswaanzin van “Amsterdam Wereldstad”, waardoor gekozen werd voor iemand ‘van buiten’. Hierdoor vielen de eigen krachten van stad en land buiten het blikveld en kreeg de ‘internationale stijl’ – die er uiteindelijk overal hetzelfde uitziet – de overhand.

Niet dat we eigenheimse kunst behoeven, maar als de moderne kunst zich enkel in een museum weet te manifesteren als het eerst ‘internationaal’ op de kunstmarkt ‘doorgebroken’, als alles ‘well established’ is voordat het getoond wordt, wanneer een kunstzinnig directeur het niet aandurft een geheel eigen keuze te maken, wars van bestaande opvattingen, dan wordt ook een bezoek aan zo’n museum niet meer dan “een koude douche in het stedelijk badhuis.”

Of… zou het kunnen zijn dat bestuurders en subsidiegevers willens en wetens curatoren en directeuren van buiten halen, als mensen die geen eigen ‘circuit’ hebben in de plaats van aanstelling, als gewillige uitvoerders in plaats van eigenzinnige beleidsmakers.
—-
Ann Goldstein leaves after hardly three years as director of the Stedelijk Museum Amsterdam (Museum of Modern Art Amsterdam).

MUNICIPAL BATHHOUSE / COLD SHOWER

One does not need to be of Dutch origin to become director of an art institution in the Netherlands, but when someone is not involved with the world around a specific museum, a museum that – purposely – carries the name Stedelijk Museum (municipal/city museum), then it comes as no surprise that a director post will not become a lifelong dedication, but just a job that serves as a stepping stone for a personal career.

It was an urge for acquiring international status, this somewhat pitiful grotesque idea of Amsterdam as a “World City”, that made the authorities chose ‘an outsider’. Local and national potentials were thus excluded form view and ‘international style & fashion’ – that in the end looks alike everywhere – became predominant.

Not that we are in need of ‘local-yokel’ art, but when modern art in a museum is only able to manifest itself when it first has managed to make a break through at the international art market, when all is ‘well established’ before it will be shown, when an art director does not have the guts to make an original personal choice, in disregard of existing opinions, then a visit to such a museum has the effect of “a cold shower in the municipal bathhouse.”

Or… could it be that board members and subsidy-providers purposely take new curators and directors for their institutes from the outside – without their “own” local support circuit – as amenable executives, in stead of willful policy makers.
—-
Een lijstje van het bewind van Stedelijk Museum directeuren van na WWII laat zien hoe dit vak en deze roeping in de loop der jaren verbrokkelde en tot niet meer werd dan een kortstondige management taak van een cultuurfabriek:

A list of the reign of Stedelijk Museum directors after WWII shows how this profession and mission has crumbled over the years into not much more than a short-time management job of a cultural factory:

– 1945 – 1963 = 18 jaar: Sandberg (1897-1984)
– 1963 – 1985 = 22 jaar: De Wilde (1919-2005)
– 1985 – 1993 = 8 jaar: Beeren (1928-2000; worked till his pension age)
– 1993 – 2003 = 10 jaar: Fuchs (1942-)
– 2003 – 2005 = 2 jaar: Van Beers (1941-; interim directeur)
– 2005 – 2009 = 4 jaar: Van Tuyl (1941-)
– 2010 – 2013 = 3 jaar: Goldstein (1957-)

===========
De achtergrond is een hergebruikt beeld van een tableau dat ik verleden jaar bij de opening van het vernieuwde Stedelijk Museum publiceerde

The background is a recycled picture from a tableau I made last year for the opening of the renewed museum.

“Kranen open bij het Stedelijk” (taps open at the Stedelijk Museum) September 22, 2012 by Tjebbe van Tijen
limpingmessenger.wordpress.com/2012/09/22/kranen-open-bij…

Read Full Post »

Mijn- onvermijdelijk letterlijke – visie van de opening van het vernieuwde Stedelijk Museum Amsterdam op deze heugelijke en regenachtige dag.

AMSTERDAM HAS A NEW TOURIST ATTRACTION

“… as in all cities, new outstanding buildings do get a popular name, this one as you can guess has been baptized ‘de badkuip’. The ‘bathtub’ is an extension of the old building of the museum of modern art ‘Het Stedelijk Museum’ the municipal museum, after having been closed for more than a decade, for a budget that associates well with an overflowing bathtub.”

Read Full Post »

Nu het ‘historisch opportunisme’ van het Nationaal Historisch Museum hen van de hun schuilkerk in Amsterdam naar de Grote Markt in Groningen heeft gedreven, is geen wind te zwak of het NHM draait wel mee… Inmiddels ligt er in het uiterste en meest moeilijk bereikbare Noord-Oostelijke puntje van Nederland de eerste steen voor het Nationaal Historisch Museum al weer geruime tijd klaar… of het nu om het dorrup Rottum of om de Rottumerplaat in de Wadden gaat weten mijn bronnen niet vertellen, maar dat het een rottig plekje voor een museum is dat staat wel vast. Enkel voor doordouwerige standvastige echte liefhebbers van het Nationaal erfgoed waaiert hier de wind, het zand en het strand, met aan het grijsblauwe zerk in het verschiet het nationalistische symbool bij uitstek: de zeemeeuw. Hier, op de rand van de grote ijstijd, waar een wal van stenen als het ware de Grote Hollandse Muur als een natuurlijke barrière omhoog gestuwd heeft en onze volksziel haar natuurlijke grenzen vond met al het barbaarse buiten steen en wad liggende…. is toch de meest ideale plek voor hen die naar een volksgevoel snakken: in besloten gemeenschap gedeeld.

“Zwerfsteen in Rottum”

“Zwerfmuseum mogelijk naar Zuiderkerk in Amsterdam:

==
zie voor eerdere virtuele vestigingsplaatsen van dit zwerfmuseum de eerdere posts:

2010 December 24: Musea zonder H van Historisch: toeristische trekpleisters op het zere verleden

2010 November 5: Afgang der Batavieren in Nederland: geen Nationaal Historisch Museum in Arnhem

2010 October 31: Good news: plan for new National Historical Museum of the Netherlands cancelled

Read Full Post »



Kop van Het Parool vandaag: “Amsterdam Museum, zonder Historisch.”

Dat beweer ik nu al weer geruime tijd: “die ‘H’ in de naam van het ‘Amsterdams Historisch Museum’ is een letter en een woord teveel. Een museum dat niet langer in staat is het verleden steeds weer kritisch te hereiken (*), mag zich geen ‘Historisch’ Museum noemen, maar verwordt tot een uitstalkast van oude voorwerpen die als enig doel hebben om genoeg pannenkoeken en prentbriefkaarten te verkopen middels de museumkantine en -winkel, om de ‘oudheidkamers’ tussen Kalverstraat en Nieuwe Zijds draaiende te houden.

Vanaf januari wordt het ‘AHM’ dus kortweg ‘AM’ en dat past perfect in de looproute van ‘de toeristische trekpleisters op het zere verleden’, van Anne Frankhuis en Madame Tussaud, tot Rembrandthuis en een ander museum – dat gezien haar tentoonstellingsbeleid van de afgelopen decennia – wellicht ook het recht op die letter ‘H’ dreigt te verliezen, Het Joods Historisch Museum aan het Jonas Daniel Meijerplein (**).  Als we de trekpleisterroute vervolgen en de brug bij de Weesperstraat oversteken en langs het voormalig ouden van dagen huis het Amstelhof lopen is er nog een museum dat de letter ‘H’ al bij haar openingstentoonstelling heeft moeten inleveren: de ‘Ermitage aan de Amstel’, met haar kritiekloos etaleren van de pronkstukken van het door lijfeigenen rijk geworden geslacht van de  Romanovs met vermijding van het historisch verband tussen het autocratisch tsarisme en het daaruit voortgekomen Sovjetbewind. Niet voor niets was zowel Koningin Beatrix als President Dmitry Medvedev bij de opening (met in het gevolg ook nog de toenmalige CEO van de Koninklijke Shell Jeroen van der Veer die de gelegenheid aangreep om een nieuwe deal over olievelden in Siberië aan te kaarten).

Ook het  bijna doodgeboren ‘Nationaal Historisch Museum’ dat zich  vanaf  januari 2011 – eveneens in Amsterdam – schuil gaat houden in een kerk aan de Sint Anthoniesbreestraat dreigt het zonder ‘H’ te moeten stellen, omdat het bij decreet vastgestelde aantal vensters op de nationale geschiedeniscanon, nauwelijks binnen de eerdere genoemde definitie  van het bijvoeglijke naamwoord ‘historisch’  te vatten is: ‘het verleden steeds weer kritisch hereiken’. ‘Nationaal Museum; is korter en dekt ook beter de door voormalig SP kamerlid Jan Marijnissen geformuleerde taakstelling van het bevorderen van een ‘neo-nationaalbewustzijn’ (***).

Duidt dit jongste gebeuren  op een ware trend van onthistorisering van musea, zeker nu er van regeringswege verklaard is dat musea met onvoldoende bezoekersaantallen niet langer op rijkssteun mogen rekenen? Hebben ‘de succesvolle managers’ het niet al lang overgenomen van ‘de studieuze wetenschappers’ in de directiekamers van onze lokale en nationale erfgoedinstellingen? Een tentoonstellingsbeleid gericht op ‘kassakrakers’ ligt in het verschiet, waarbij de ‘de historie’ zeker overleven zal, zij het uit het zicht, in goed verborgen ‘schuilmusea’.


(*) …zoals met de éénzijdig royalistische Oranjetentoonstelling van scheidend directrice Pauline Kruseman (nu nog Vicevoorzitter Raad van Toezicht Nationaal Historisch Museum);  ‘Theater na Tomaat’ een buitenshuis samengestelde, slordige tentoonstelling, waarbij zelfs het jongste verleden onvoldoende bestudeerd was en onbestaande verbanden als historische feiten gepresenteerd werden (zie een meer feitelijke beschrijving op mijn web site); de viering van “Vier eeuwen vriendschap” tussen Amsterdam en New York met totale verwaarlozing van zowel het weinig succesvolle en ook gewelddadige kortstondige Hollandse bewind aldaar en met een algeheel negeren van de revolutionaire ideeën van de 17e eeuwse Amsterdammer Franciscus van den Enden en zijn utopische visie voor een nieuwe volksplanting op de plek die later New York is gaan heten: “Kort Verhael van Nieuw-Nederlant” (1662). Dit laatste is wel de allergrootste gemiste kans van een museum in jaren, om zo’n hinderlijk ‘zoveel eeuwen’  jubileum niet aan te grijpen om een onderbelicht deel van de geschiedenis onder de aandacht te brengen. [n.b. Wim Klever heeft verschillende teksten van Francsicus van den Enden opnieuw bezorgd en van commentaar voorzien]

(**) …het Joods Historisch Museum ziet het niet als haar taak om de lokaal pijnlijke geschiedenis van de efficiënt georganiseerde deportatie van Joden vanuit Amsterdam pregnant in beeld te brengen (de beruchte Gemeentelijke planningskaart voor het Joodse Ghetto van Amsterdam hangt wonderlijk genoeg verderop in Het Verzetsmuseum). Museumprojecten die jonge generaties Amsterdammers kunnen helpen om een ander inzicht te geven in de geschiedenis van het Jodendom en hun vervolging worden node gemist. Wat steeds ontbreekt bij het vormen van een eigen inzicht is de onaangename geschiedenis van de medewerking – van zowel Nederlandse autoriteiten als vertegenwoordigers van de Amsterdamse Joodse gemeenschap – aan de deportaties. Zo’n  zelfkritische historische benadering is een voorwaarde om een beter debat over het huidige door oppervlakkige argumenten gestuurde anti-semitisme mogelijk te maken.

(***) Jan Marijnissen: “Een volk zonder geschiedenis bestaat niet. Elk volk, ook het Nederlandse volk, heeft dus een geschiedenis. De hedendaagse verwarring over onze morele, culturele en politieke identiteit vindt voor een deel haar verklaring in het ontbreken van historisch besef in brede lagen van de bevolking.” Voor eerder commentaar op het 19e eeuwse idee van een ‘Nationaal Historisch Museum’ aan het begin van de 21e eeuw zie mijn post “Good news: plan for new National Historical Museum of the Netherlands cancelled” op dit blog.

Read Full Post »

Een van staatswege gecanoniseerde eenduidige geschiedsrepresentatie is een 19e eeuws idee. Het voorstel voor een nieuw Nederlands Historisch Museum in Arnhem is daarmee een 19e eeuws plan voor de 21e eeuw. Als er iets mis is met het historisch besef in Nederland dan hebben al die honderden al decennialang bestaande musea zich onvoldoende van hun taak gekweten en dienen we eerst uit te zoeken waaraan dat ligt. Een van de belangrijkste knelpunten is volgens mij het ‘huichelhollander’ complex: zich humaanvoelend en vooruitstrevend wanend in weerwil van enkel met de grootste moeite omzeilbare historische gegevens die weinig voedsel kunnen geven aan zoiets als ‘nationale trots’ en daarom verhult worden. De nu bestaande musea dienen eindelijk eens te beginnen om ook de keerzijde van het Hollands heldendom te tonen: de slavenhandel permanent in het Scheepvaart Museum, een aparte zaal over de Oost-Indische slachting en kunstroof op het eiland Lombok in het Rijksmuseum, de ontmaskering van de Batavierenmythe in het Allard Pierson, de gewelddadige aspecten van zowel Christendom als Islam in het Bijbels Museum, waarom Nederland de meeste Joden verloor in het Joods Historisch Museum en het Paleis Soestdijk met 2x de geschiedenis van de Oranjes: in monarchistisch en republikeins perspectief. – Ad Libitum. Kortom, geschiedenis als meervoudige waarheid. Geschiedenis die doet twijfelen. Geschiedenis als aanzet tot zelfstandig denken en handelen. Er zullen heel wat mensen zijn die dat weer ‘een tautologische stelling’ zullen vinden, geschiedenis kan immers enkel meervoudig zijn, maar… probeer dat de initiatiefnemers voor het aankweken van een ‘nieuw nationaal besef’ in de Lage Landen maar eens uit te leggen.

Aankomst der Batavieren in Nederland

klik plaat voor grotere versie

Read Full Post »

Good News from the BAD POLITICAL FRONT: the building of a newNational Historical Museum of the Netherlands” has been cancelled by the new Dutch government. This is excellent news! Who wants Double Dutch History cast into lots of building materials? Who wants to institutionalize persistent Dutch denialism of their colonial past? Who wants the governmental ‘imagined community’ of the Low Countries to be even further Disneyfied? Who wants to look at the glorified Dutch self-image through the canonized windows of state dependent historians? We have plenty of museums in the Netherlands offering such kind of idealized Dutch-centric history representations, already for decades… the whole idea is a belated 19th century concept of constructing a past that never actually was, to forge a ‘new Dutch national consciousness’ in post-national times.

"Daaag Geschiedenis..." ~ "Byeee History..." is what I imagine hearing when seeing the waving bronze woman. The Dutch text is a promotion text in a special design as produced by the launching organisation of the National Historical Museum and reads: "The National Historical Museum stimulates the historical imagination." The orange building in the back is the actual design for the new building now stalled; the white building in front is the former palace 'Soestdijk' of the deceased Queen Juliana by some proposed as another possible national historical museum site; the statue shows the Queen and her husband Prince Bernhard, Juliana waving as she used to do each year when a 'defilé' of Dutch citizens came to congratulate her with her birthday on 'Queensday', the 30th of April.


The image shows the design for the National Historical Museum in the Eastern border town of Arnhem and the palace of former Queen Juliana in Soestdijk (in the heart of the country) the last one has also be proposed as a seat for such a new National Historical Museum. The idea for such a museum has been strongly propagated by Jan Marijnissen, the party leader of the Socialistiese Partij (SP). His proposal – dating from 2003 – was later also supported by the Christian Democrat Party CDA, a party now in government and deciding to stall the whole museum building project. As it is a ‘national Dutch’ project, I fail to find English language links on the subject. That in itself may be seen as symbolic for the whole undertaking, a sign of the isolating tendencies in Dutch politics of the last decade, moving away from a more internationalist position before.

Jan Marijnissen opens his original proposal with  “a nation without history does not exists”  and speaks about “the nowadays confusion about our moral, cultural and political identity” which finds its origin – partly – in “the missing of a historical consciousness in broad layers of the population.”

Een volk zonder geschiedenis bestaat niet. Elk volk, ook het Nederlandse volk, heeft dus een geschiedenis. De hedendaagse verwarring over onze morele, culturele en politieke identiteit vindt voor een deel haar verklaring in het ontbreken van historisch besef in brede lagen van de bevolking.

Marijnissen acknowledges the existence of many museum institutions and the cornucopia of objects and methods of display on Dutch history, offered by them, but he regrets that nowhere “the rise of society in the Low Countries at the Sea (he uses the conjunction ‘wordingsgeschiedenis’ = history of coming into being)  is told. In other words he is longing for a singular narration of national history.

Echter, hét verhaal van de wordingsgeschiedenis van (de mensen die wonen in) “de lage landen bij de zee” wordt nergens verteld. In het kader van een herwaardering van het belang van historisch besef zou het goed zijn als dat wel zou gebeuren.

His longing for a singular ‘grand narration’, a genesis of the the Low Countries, is something that frightens me because put in practice, it will be more a product of ‘imagination’ and ‘believe’ than of ‘history’. Such a singular story is the opposite from what I envisage as the practice of history: dynamic confrontations of differing views.  It will more hamper  than help, the finding of a ‘social identity’. In my vision we need not put our energy in redefining what is ‘Dutchness’,  but better come to an understanding of the multiple identities and the plurality of the social territories in which we are living. The times of the fenced off Garden of Holland (Het Hof van Holland) with a gate defended by a lion with a sword, lay far behind us. Already in its time this was an allegory  of a non-reality. Man is both a migratory and a sedentary animal. Nations are ‘imagined communities’ and the new narratives we need, do not fit in any ‘national building’.

"Houdt op in mijn tuin te wroeten Spaanse varkens!" (Stop burrowing my garden Spanish pigs!) A Dutch engraving 1578/1582 in the collection of the Rijksmuseum, Amsterdam (object code: RP-P-OB-77.682). One sees the Dutch lion defending the fence around the garden with a sword or club. Click Picture for bigger view...

======
Old Dutch text has been reconstructed as:

Houdt op in mijn thuyn te wroeten Spaensche beesten
wilt uwen verckens-cop toch achterwaerts trecken
oft mijn Guesche-cndse [cnodse ?] salt u soo verleeren
die u thooft sal breken oft den hals doen recken;
den edelen prince daer ghij meed’ woudt ghecken
sal u te water en land’ bespringhen all;
vertreckt met u vuijl soghen en jonge specken
loop guyten loop oft Geux u daertoe dwinghen sall.

=======
An interesting photograph of the inauguration of the statue of the former Queen Juliana and her husband Prince Bernhard by queen Beatrix can be found on a royalist web site and the photograph below, showing the unveiling in the year 2009, while the wind blows the orange drapery into the shape of the tower with its shifting floors as can be seen in the design for the new National Historical Museum. The design of the Historical Museum dates from 2007 and is by one of the founders of the architect association Mecanoo, Francine Houben (1955-).

Statue designed and made by Kees Verkade (1941-) in 2009.

Building designed by Francine Houben (1951-) in 2007 and stalled in 2010.

Read Full Post »

 "The Brief Account of New Netherland" published anonymously in 1662 in Amsterdam (later attributed To FranciscusVan Den Enden (1602 - 1674). Click picture for a full size view.

"The Brief Account of New Netherland" published anonymously in 1662 in Amsterdam (later attributed To FranciscusVan Den Enden (1602 - 1674). It is a proposal to the city councillors of Amsterdam concerning the democratic constitution of a Dutch colony in New Netherlands, a publication "in behalf of the poor people (of the Netherlands) that wanted to emigrate overseas." (Wim Klever; Foglio Spinozi; 2001-11-7). The montage picture has four elements, from left to right: - a replica of the ship of Hudson 'Half Moon' on the Amstel river in Amsterdam in the year 1909; - the cover of the 1662 publication, with in the background a montage from the Manhattan project a split visualization of the ecology of Manhattan Island thousands of years ago and the actual urbanized situation; - another newer replica of the 17th century 'Half Moon' ship (build in 1989) on the Hudson River New York. Click picture for a full size view.

This post will display in due time my belated comments on the mechanical and meaningless commemorations of Dutch officialdom, with yet another example of an attitude I have baptized under the name: “de huichelhollander” (the inner alliteration is difficult to catch in English: deceiving-dutch, hypocrite-hollander, and a Curaçao friend suggested ‘lying-dutchman’). It is the 400 years party of an English captain on a Dutch sailing ship getting lost and landing on what is now New York in the year 1609…..

Read Full Post »

An earlier post of the Limping Messenger of May 6th. 2009 about the armed robbery of the Scheringa Museum in the Netherlands (The museum of lootings and the looting of museums) displayed a picture of one of the two works of art that had been stolen, a Salvador Dali gouache of 1941. I already mentioned I was not sure whether I had found the right picture of that Dali work, and yesterday I did find the correct picture on a special page of the website of  the DSB bank – related to the Scheringa Museum – that has only recently be published.

De werken zijn van grote kunsthistorische waarde en praktisch onvervangbaar. Tamara de Lempicka schilderde slechts een aantal werken van deze kwaliteit. Er verschijnt zeer zelden een dergelijk schilderij op de markt. Voor een Dalí uit deze periode geldt hetzelfde. Dirk Scheringa had de buitenkans het werk via een goed bevriende Parijse kunsthandelaar te verwerven, dat het werk aan het Scheringa Museum gunde.
‘Adolescence’ (1941) van Salvador Dalí, gouache painted on a page of the French magazine ‘Pour Vous.’ The fusion of images is a mountain landscape that is at the same time a portrait of a famou actress of that time Betty Stockfeld., while it displays at the same time a mother and child sitting at the waterside. (a fragile work mounted in a gilded frame under glass; 45 x 30 cm).
here comes a caption
‘La Musicienne’ (1929) van Tamara de Lempickan (1898-1980), the Scheringa Museum, an “Art Deco” painting (116 x 73 cm).

The web page of the bank also reveals that the rare work by Dali has been personally acquired from a Parisian art dealer by Dirk Scheringa, the owner of the DSB bank and gives detailed of the vulnerability of the gouache in its gilded frame. Tips of the whereabouts of the artworks can be communicated to the bank of Scheringa via this web page. One wonders whether The DSB bank and its related web of financial firms in the field of mortgage and insurance has also insured these two artworks and for which amount of money. This last question of mine relates to recent  written-questions asked  by a member of  the dutch parliament Jolande Sap of the Green Left party (GroenLinks) to the minister of Finance Wouter Bos (social democrat party/PvdA). Jolande Sap (an economist who says she has an allergy for injustice) wanted to know whether the mortgage activities of the DSB bank involving frequent over-validation of real estate property and related high commission fees for the bank or its intermediaries leading to subsequently risks for their clients, was not going beyond the existing rules and what it socially acceptable. The answer of the Finance minister was – as to be expected – evading, though between the lines one can read that the controlling bodies of the Dutch government for the financial world (The National Bank and the AFM) will be enhancing their scrutiny on such issues and in some needed cases, will put sanctions on deviating financial institutions. Earlier this year (April 13)  a national television critical consumers program Radar had exposed some of the practices of the DSB bank and its (art collecting) director Scheringa, and that is not all. For some reason this bank founded in 1975 and named after his founder Dirk Scheringa, plus the word ‘Beheer’ (meaning: management, control, supervision) keeps coming in a negative way in the news. Last week it became known that a newly appointed director of the bank, a former liberal party (VVD) minister of Defense, Frank de Grave, left his new position within a period of two months, which is a rare phenomenon in the bank world and this has given rise to speculations of  him finding some skeletons in the closet, or worse, in the safe.
So, to come back to the Dali gouache and the other stolen artwork (Lempickan’s painting ‘La Muscienne’), have they been insured according to the same alleged DSB principles of validation? A press statement as published in the NRC/Handelsblad said that the value of the works has not been released. The blog arthostage (which claims to be the only that “reveals the truth about art crime investigation”) comes up with at least some price indication of the Tamara de Lempickan painting and states that it was traded at the Impressionist & Modern Art, Part One auction of Sotheby’s in May 2002, for US $ 2,649,500 and, when I do read their somewhat vague blog-post correctly, later  acquired for 3 million dollar by Scheringa.

As the value of a house may still has some objective criteria, especially now after the ‘housing bubble’ has been deflated by the ‘financial crisis’ it helped to create, the value of an art work is known to be ‘what a fool wants to pay for it.’  The ‘trading of wind’ is an old Dutch craft (windhandel) and one need not be surprised when a modern form is practiced in the windy quarters of the northern province of Holland where Dirk Scheringa has set up his quarters. Art collections are often used as safety reservoirs for speculative economic activities, as there can be big differences between the acquisition costs and the actual taxation value at a later point in time. Scheringa’s collection is still a modest enterprise encompassing just over one thousand art objects centred around the idea of ‘realism’ in modern art  as represented by surrealists and magic realists. The collection is now housed in a former school building in the small village of Spanbroek, but a new accommodation is under construction nearby and scheduled to open in 2010. If it is still a total private collection museum of Dirk Scheringa is difficult to say, several foundations have been created around the collection and the DSB bank and its sub-division DSB Vastgoed (DSB Real Estate) is the development company of the new museum building. Scheringa is known as a weaver of complex organizational tapestries not just in the banking and insurance world, but also as the main financer of a succesful football club in the region, AZ (they won the national professional football competition this year). Dirk Scheringa has many assets to juggle before he will have drifted out of sight …

De Zeppelin / The Blimp (1933). Artist: Carel Willink (The Netherlands 1900-1983). Collection: heirs Carel Willink Located until 06-01-2008: ‘Scheringa Museum For Realisme’ Spanbroek The Netherlands.
De Zeppelin / The Blimp (1933). Artist: Carel Willink (The Netherlands 1900-1983). Collection: heirs Carel Willink Located until 06-01-2008: ‘Scheringa Museum For Realisme’ Spanbroek The Netherlands. (with a “magical realist” apparition; click image for a full view)

NB the word ‘blimp’ may not be anymore known today, so here are two possible meanings:
blimp (as in “Colonel Blimp”) n. : (British) any elderly pompous reactionary ultranationalistic person (after the cartoon character created by Sir David Low)
blimp (as in “airship”) n. : a small nonrigid airship used for observation or as a barrage balloon

Read Full Post »

Volkskrant
kop: Overval op Scheringa Museum: 2 schilderijen weg
Van onze verslaggever Harmen Bockma gepubliceerd op 01 mei 2009 16:39, bijgewerkt op 1 mei 2009 17:50 AMSTERDAM – Bij een overval op het Scheringa Museum voor Realisme in Spanbroek hebben meerdere personen twee belangrijke kunstwerken buitgemaakt. Het gaat om een gouache van Salvador Dali uit 1941 en een groot olieverfschilderij van Tamara de Lempicka uit 1929. Enkele gewapende mannen drongen vrijdag rond het middaguur het museum binnen en bedreigden de receptioniste en een bewaker. Ze liepen door naar een van de zalen in het museum en haalden daar de twee werken van de muur. Na de overval vluchtten ze in een kleine zwarte auto, vermoedelijk een Volkswagen Golf.
Dit bericht genereerde een woedende reactie van de specialist in museum-beveiliging Tom Cremers die tevens een goed gedocumenteerde web-site and email verzendlijst onderhoudt: Museum Security Network Ruud Spruit, directeur van het West-Fries Museum wordt door Cremers geciteerd:
“Dit is wat ik al jaren zeg: je kunt tonnen uitgeven aan beveiliging, maar
op een mooie dag lopen ze zo met een pistool naar binnen en plukken van de
wand wat ze willen hebben”

Armed robbers steal Salvador Dali painting from Dutch museum (May first 2009)
from an Associated Press release and some more musings in Dutch below.
The museum is called Scheringa Museum, after the wealthy Dutch banker with the same name that founded it. Curious detail is that the former director of this museum, Ruud Spruit, commented in the press with this sentence:
A robbery is quickly done nowadays, society did get so much harder.  Today at supermarkets you can get nothing anymore, the same for banks, and then it is the turn of museums.”
How was it that banker Scheringa amassed his fortune? Almost certainly in a legal way as this man thrives for years by his public exposure as chairman of the North Holland football club AZ (now national champion) and founder of  his own museum that is specialized in new realism forms of art. His name was mentioned last year in an academic conference of the University of Groningen on: “the Art Collector between philanthropy and self-glorification”, but also can be found on the web-site leugens.nl that claims to be searching for “the truth” (op zoek naar de waarheid). There we can read that the Dutch authorities have started (19/04/09) an inquiry into the practices of the DSB bank managed by Dick Scheringa, also known as “The-Quick-Promises-Bank” (De Snelle Belofte Bank). From several authoritative Dutch sources (NRC, TROS-Radar) can be understood that his bank was one of those too easy lenders involved in the creation of the financial bubble that somewhat has deflated in the last two years. All this generates associations like …
Museum-robber robs Credit-robber
and it was not me, but the American president Roosevelt who used another associted word: BANKSTERS, coined by Ferdinand Pecora, chief counsel to the US Senate Committee on Banking in 1929.

Dit lijkt de gestolen gouache of schilderij te zijn van Dali, alhoewel de datum niet klopt; het behoort tot een serie  over de stadia van het leven

This seems to be the stolen gouache or painting by Dali, though the date mentioned in the press release (1941) does not match... Dit lijkt de gestolen gouache of het schilderij te zijn van Dali, alhoewel de datum niet klopt; het behoort tot een serie over de stadia van het leven

For a wide scope view on musems and looting see my 2005 visual scroll

Detail of visual scroll on the history of museums and looting for the ARCO conference in Madrid 2005 by Tjebbe van Tijen

Detail of visual scroll on the history of museums and looting for the ARCO conference in Madrid 2005 by Tjebbe van Tijen

 

 

In 2005 

Volkskrant
kop: Overval op Scheringa Museum: 2 schilderijen weg

Van onze verslaggever Harmen Bockma gepubliceerd op 01 mei 2009 16:39, bijgewerkt op 1 mei 2009 17:50 AMSTERDAM – Bij een overval op het Scheringa Museum voor Realisme in Spanbroek hebben meerdere personen twee belangrijke kunstwerken buitgemaakt. Het gaat om een gouache van Salvador Dali uit 1941 en een groot olieverfschilderij van Tamara de Lempicka uit 1929. Enkele gewapende mannen drongen vrijdag rond het middaguur het museum binnen en bedreigden de receptioniste en een bewaker. Ze liepen door naar een van de zalen in het museum en haalden daar de twee werken van de muur. Na de overval vluchtten ze in een kleine zwarte auto, vermoedelijk een Volkswagen Golf.

Dit bericht genereerde een woedende reactie van de specialist in museum-beveiliging Tom Cremers die tevens een goed gedocumenteerde web-site and email verzendlijst onderhoudt: Museum Security Network.
Ruud Spruit, directeur van het West-Fries Museum wordt door Cremers geciteerd:
“Dit is wat ik al jaren zeg: je kunt tonnen uitgeven aan beveiliging, maar op een mooie dag lopen ze zo met een pistool naar binnen en plukken van de wand wat ze willen hebben”  en “Een overval is tegenwoordig snel gepleegd, de samenleving is zoveel harder. Bij supermarkten is niets meer te halen, bij banken niet, dus dan komen de musea aan de beurt.”

Cremers reageert op zijn website en via de Museum Security mailinglist waar ik lid van ben met het o.m. volgende:
“Je moet maar durven als ex-directeur van een leeggeroofd museum. Dat museum, het Westfriesmuseum in Hoorn, kon worden leeggeroofd door wanbeleid van Ruud Spruit die stelselmatig verzaakte structurele aandacht te geven aan de beveiliging van zijn museum en daar zeker geen “tonnen” voor uit gaf. Had hij dat wel gedaan dan was die nachtelijke inbraak in zijn museum niet zo succesvol geweest ten koste van bruiklenen uit collega musea.”
 
Dit is vervolgens mijn reactie van wat meer afstand bezien:
Het is natuurlijk navrant dat musea die vaak een deel van hun collectie ontlenen aan roof en plundering – of hoe je ook vroege acquisitievormen van kunst- en natuurwerekn mag willen benoemen – daarna weer zelf object van beroving kunnen worden.

De Poolse kunsthistoricus Krzysztof Pomian (werkzaam in Frankrijk) gebruikt de term ‘semioforen’ over hoe door de collectie voorwerpen van hun gebruikswaarde ontdaan worden en hoe hun onzichtbare oorspronkelijke context een nieuwe waarde ruilwaarde op de kunstmarkt kan krijgen, waarbij dan nog de waarde van de  materialen waaruit zo’n semiofoor gemaakt is een eigen marktwaarde toegekend kan worden, wat dan meestal de vernietiging van het voorwerp inhoud: omsmelting van edele metalen, losbreken van edelstenen en dergelijke.
[De oorsprong van het Museum: over het verzamelen; 1987]
Pomian spreekt ook over het aan de handel onttrekken van zulke semioforen doordat ze permanent in een museum of andere (meestal overheids) verzameling opgenomen worden. Hoe groot de aankoopwaarde ook, die verliest haar betekenis als er verder geen handel meer is.

Ik ben jarenlang verzamelaar in overheidsdienst geweest, dan wel niet van kunstvoorwerpen, maar van documenten betreffende sociale bewegingen en daarbij was het beleid dat wat de conservator eenmaal  binnenbracht had van dat moment af aan altijd in de collectie diende te blijven. Zelfs ontdubbeling werd in mijn tijd nog als babaarse daad gezien aangezien dubbele exemplaren op de lange duur de collectie tegen vermissing door gebruik konden beschermen.

Dit laatste mag dan bij unica niet mogelijk zijn, maar het adagium “eenmaal over de drempel en er dan niet meer uit” geeft een grote rust en verminderd de handel in kunstvoorwerpen en daarmee ook de mogelijkheden voor handelaren die hun goederen middels roof verwerven.

Ik weet wel zeker dat op deze stellingname weer af te dingen valt want de werkelijkheid is oneindig meer gecompliceerd dan onze schemata waarmee wij haar proberen te controleren. Zeker is wel dat overheidsbeleid waarbij voorwerpen uit publieke collecties afgestoten en op de markt gebracht mogen worden gunstig zijn voor de niet-legale kunsthandel.

Vermindering van handel kan dan gezien worden als een diep liggende vorm van beveiliging.

Tjebbe van Tijen/Imaginary Museum projects 6/5/2009

Read Full Post »