Op dit moment… (31/1/2016 12:00 uur) zie ik vanuit mijn raam een zeer kleine stoet komt uit het stadhuisgedeelte van de Stopera, wel is de hele rijweg afgezet (veiligheid denk ik). Nog steeds hebben wij geen herdenking van hoe het kwam dat de Nazi-Duitse vernietigingscampagne van degenen die door hen als ‘joden’ geclassificeerd werden zo succesvol was in Nederland (we zitten in de top tien van landen waar de meeste als joden geclassificeerden niet levend uit WWII gekomen zijn, samen met Polen en Hongarije….).
Verleden jaar hing de beruchte “iedere stip = 10 joden” kaart van het Amsterdamse gemeentelijke Bureau voor de Statistiek in het Memorial Holocaust Museum in Washington. Geen enkele Nederlandse krant wist daar over te berichten, aangezien het thema ‘collaboratie’ van de plaatselijke autoriteiten met de Duitse Nazi’s was. Dat past niet in het na-oorlogse geconstrueerde zelfbeeld van de HuichelHollander.
Tekst bij de stippenkaart in het Holocaust Memorial Museum te Washington, verleden jaar in de tentoonstelling over collaboratie bij de Holocaust in bezette laden: “Some where neighbors”: “COLLABORATION OF CIVIL SERVANTS AMSTERDAM, THE NETHERLANDS, MAY 1941 Map of Jewish households in Amsterdam (each dot represents 10), created on German instructions by a Dutch civil servant in the city’s Statistics Office. Was the unidentified official merely obeying orders or did he actively support anti-Jewish measures? This map convinced German authorities that the Jewish population was too dispersed to confine to a ghetto. Credit: NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies, Amsterdam.”
http://somewereneighbors.ushmm.org/#/exhibitions/workers/un1386/description
Tekst bij de stippenkaart in het Holocaust Memorial Museum te Washington, verleden jaar:
Tekst bij de stippenkaart in het Holocaust Memorial Museum te Washington, verleden jaar: “COLLABORATION OF CIVIL SERVANTS AMSTERDAM, THE NETHERLANDS, MAY 1941 Map of Jewish households in Amsterdam (each dot represents 10), created on German instructions by a Dutch civil servant in the city’s Statistics Office. Was the unidentified official merely obeying orders or did he actively support anti-Jewish measures? This map convinced German authorities that the Jewish population was too dispersed to confine to a ghetto. Credit: NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies, Amsterdam.”
In 1987 publiceerde ik deze kaart opnieuw als mijn bijdrage aan het Joods Historisch Museum dat toen geopend werd. De’stippenkaart’ heeft NOOIT in het Joods Historisch Museum gehangen. Tot dát moment kan je dus de letter H gevoegelijk uit de naam van het JHM weglaten.
Ik zag van de week ook op de Muiderstraat, pal naast de Portugese Synagoge, één van die gemeentelijke straat-tentoonstellingsborden staan met een foto en een verhaal over verzetsstrijder Gerrit van der Veen. Keurig wordt hier ook vermeld dat hij betrokken was bij de aanslag op het Gemeentelijk Bevolkingsregister, dat toen in een gebouw grenzend aan Artis aan de Plantage Middenlaan gevestigd was. Wat ontbrak was het gegeven dat de ‘ruitertje’ op de persoonskaarten in de bakken die verwezen naar “Joden” keurig door Amsterdamse gemeenteambtenaren geplaats waren. Dat ook de registratie behorende bij de constructie van het half-open joodse=ghetto in Amsterdam (de concentratie in bepaalde buurten) iets was dat snel en efficiënt van gemeentewege uitgevoerd werd.
Hier in Amsterdam, bij het bevoegd gezag, zijn ze nog nooit toegekomen aan een diepgaand terugblikken op die ‘collaboratie’… Ja zeker dat was afgedwongen, maar collaboratie blijft het.
In dezelfde reeks historie-borden op de Muiderstraat is er ook een van Mr. Visser… de jurist die openlijk dorst te protesteren. Of het naar hem genoemde onhandige verkeersplein dat ontstaan is door het wegmeppen van wat ooit (in positieve zin) de Jodenbuurt heette (Markenplein, Markensteeg,enz.) recht doet aan de de protesten van deze President van de Hoge Raad der Nederlanden tot zijn schorsing en ontslag als ‘jood’ zonder protesten van zijn collega’s in 1940-1941? Hij probeerde tevergeefs zijn collega’s op regeringsniveau tot meer verzet tegen de anti-joodse maatregeken van de Duitse Nazi bezetters te bewegen. Tevergeefs.
Laten wij mensen als Lodewijk Visser (1871-1942, hem bleef de gang naar het concentratiekamp bespaart doordat hij aan een hersenbloeding thuis overleed) blijven eren, maar tegelijk ook de namen weten te noemen van hen die ‘gewoon’ hun werk deden en daarmee tot collaborateurs werden.
De burgermeester zal nu wel bij de kapotgeslagen glazenplaten van Jan Wolkers (het Auschwitz-monument), met een keppeltje op, een redevoering houden. En ik ontzeg Van der Laan – die moreel wel een nette man is – dat publiek lijden niet, maar de historisch wijzende vinger naar anderen moet ooit ook in eigen boezem gestoken worden….
————
Zie ook mijn uitgave van 29 april 1987, destijds verspreid als een bijlage bij het Weekblad BLUF. De Universiteitsbibliotheek Amsterdam heeft een exemplaar van het origineel.
Manifest 1987 “EEN BIJDRAGE AAN HET JOODS HISTORISCH MUSEUM” de “ieder stip = 10 Joden” kaart van het Amsterdams Gemeentelijk Bureau voor de Statistiek gemaakt in 1941. Gepubliceerd als bijlage van het actieweekblad Bluf nr. 267 op 29/4/1987 door “tj.” dat was mijn paraaf/pseudoniem in die tijd als ik het niet zo nodig vond dat mijn naam ergens onder stond, maar ook niet helemaal anoniem wilde blijven. Het is een A2 formaat met aan de ene kant de kaart en de andere een manifest tekst. De Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Kaartenzaal heeft een exemplaar en in de beschrijving wordt mijn ‘pseudo’ opgelost:
www.worldcat.org/oclc/71517530
[Tijen, Tjebbe van. 1987. “Een bijdrage aan het Joods Historisch Museum: (oproep tot het opnemen van de kaart) “Verspreiding van de joden over de gemeente (mei 1941)”. Gepubliceerd als een bijlage bij het weekblad Bluf no.267 d.d. 29/4/1987.
Download publicatie in PDF formaat: imaginarymuseum.org/downloads/tt44EenBijdrageAanHetJoodsH….
the limping messenger 