Ik zie ik zie zie wat jij ook ziet? Geert Leers afgezet om malversaties met Bulgaars onroerend goed wast zich de handen schoon met zijn nieuwe staatsopdracht om gesjoemel met diploma’s bij Hoge Scholen te onderzoeken; Frank de Grave op duistere wijze aangezocht en vertrokken bij Scheringa’s DSB bank klaagt malverserende bestuurders van een woningbouwvereniging aan; Ed Nijpels eveneens bij DSB op tijd weg en dan toch met besmet blazoen vertrokken bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds waar hij een nieuw baantje had, gaat er voor zorgen dat asielzoekers die goedgekeurd zijn ook een woning krijgen, middels een overheidsbaan bij een of andere Task Force… voor mijn ogen zie ik een schilderij van Jan Lievens…. of is de metafoor van je straatje schoonvegen een betere vergelijking? Of daar ook een schilderij van is…een ‘pars pro totum‘ voor het onuitroeibare Hollands regentendom?
Dit brengt mij weer de berichten uit april dit jaar in herinnering waarin Leers in een interview aan het Algemeen Dagblad – na een stilzwijgen van bijkans een halve eeuw – gewag maakt van zijn heldhaftig optreden tegen een pater die hem op de Rooms Katholieke kostschool wilde betasten, ik heb hier nog het citaat zoals te lezen in de Volkskrant van 3 april 2010: “Gerd Leers heeft als kind op een internaat een priester die hem wilde misbruiken in zijn kruis geschopt. Voor straf werd hij met een zware sleutelbos op zijn handpalmen geslagen, zegt hij zaterdag in het AD. Hij zegt te hebben gezien dat er broedertjes met seksuele behoeften waren, maar heeft de priesters zelf van zich afgehouden.” Dat bericht kwam in dezelfde periode dat Leers zich als tweede kamerlid voor de CDA wilde profileren. Dit was al te kort na deconfiture van Leers zijn burgermeesterschap van Maastricht, zo lieten partijleden hem weten. En toen kwam nog het grote verlies van het CDA daar bovenop. Leers die zegt financieel zijn eigen broek te willen ophouden is toen op baantjesjacht gegaan, met het in de aanhef van dit stukje genoemde resultaat. Destijds heb ik nog een poging gedaan de complexiteit van de opkomst en ondergang van Leers als burgervader in beeld te brengen. Die prent is ‘en portefeuille’ gebleven en dit is een mooi moment hem eruit te halen. Ter verduidelijking is nog op te merken dat in het jaar 2004 Gert Leers De Machiavelli Prijs ontving (“een Nederlandse prijs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan een politicus of organisatie die volgens de Stichting Machiavelli een markante bijdrage heeft geleverd aan de communicatie tussen politiek, overheid en burgers”). Ook anno nu lijkt Leers voor zulk een prijs in aanmerking te blijven komen…
Dit is wellicht ook een goed moment om een aspect van Leers te belichten dat sinds het jaar 2001 keurig en onbestreden on-line beschikbaar is, een interview van het tijdschrift ‘Management Team’ met burgermeester Leers gepubliceerd door André Vos op 1 januari van dat jaar. Ik kies deze passage, die aangeeft hoe Leers al voor zijn faux pas met zijn villaproject in Bulgarije al ervaring had opgedaan met de wijze van zaken doen in het zojuist “kapitalistisch” geworden oostelijk deel van Europa, te weten Rusland. Een gebeuren dat de goede man al lang achter zich heeft gelaten, maar dat naar mijn opvatting mee gewogen had moeten worden bij de beoordeling van zijn handelen inzake zijn eigen villa in Bulgarije. Leers wist wat hem mogelijk te wachten stond en is toch “blind” geweest voor de al gekende gevaren van het oostblok zaken doen. Is dit nu een man die gesjoemel bij Hoge Scholen in Nederland moet gaan onderzoeken? Er zijn vast wel minder gevoelige baantjes te vinden voor deze aardige en hardwerkende bestuurder, denk ik dan…
“Waar zijn de ideeën van Gerd Leers geboren?”
“Ik ben een tijdje zelfstandig ondernemer geweest. Ik had eind jaren tachtig ontslag genomen bij de Brabantse ontwikkelingsmaatschappij. Ik was gemeenteraadslid in Goirle dat een stedenband had met Krasnojarsk in Rusland. Bij een bezoek bleek dat die mensen enorme behoefte hadden aan handel met West-Europa. Daar ben ik ingestapt. Ik ben als consultant een eigen bedrijfje begonnen, SovCon, contacten leggen voor Nederlandse ondernemers. “Hartstikke spannend. Ik kan je vertellen dat ik af en toe met het zweet op mijn kop zat waar mijn inkomsten vandaan moesten komen. Die Russen hadden geen geld, dat moest van Nederlandse ondernemers komen. Maar ja, er moest daar wel steeds wat betaald worden. Of er wilde een Rus een videorecorder, want zo ging dat.”
“Toch bent u naar de Tweede Kamer gegaan. De overheid trok meer dan het bedrijfsleven?”
“Ik had steenrijk kunnen worden. Ik had uitstekende contacten in Rusland, sprak met iedereen. Ik heb nog met Gorbatsjov aan tafel gezeten. Maar ik dreigde verzeild te raken in maffiose praktijken. Ik kreeg de kans een grote sigarettendeal te doen, als ik maar niet over accijns begon. Ik kon prachtige partijen parfum kopen, moest ik alleen niet vragen waar het vandaan kwam. Daar had ik allemaal geen zin in. Plus de kans dat je drie zoden diep onder de grond eindigt. Ik heb enorm respect voor wat Derk Sauer heeft bereikt in Rusland, maar hij heeft zich heel wat moeten ontzeggen vanwege alle veiligheidsmaatregelen.”
“Wat hebben die ervaringen u geleerd?”
“Zo’n periode is vormend. Het is heel goed om af en toe op jezelf te zijn aangewezen. Dat het ineens niet zo vanzelfsprekend is dat er elke maand salaris wordt overgemaakt. Dat maakt je scherp, dan moet je je creativiteit gebruiken.”
[Een archiefkopie van dit interview is indien nodig beschikbaar.]