Filmbespreking van de documentaire “Sylvana, demon of diva” van Ingeborg Janssen, vertoond op het IFDA festival en op de Nederlandse televisie, november 2018.
De kwalificatie ‘documentaire film’ is te veel eer voor dit filmisch portret waarbij de filmmaakster (Ingeborg Janssen) niet één enkele inhoudelijk kritische vraag aan haar object van studie weet te stellen en de hoofdpersoon enkel uit ‘coquetterie’ de hele tijd in de spiegel kijkt, echter nooit ‘overdrachtelijk’.
Ik heb vrijwel niets over haar jeugd geleerd, niets over hoe zij haar gang naar de positie van ‘publiek persoon’ ervoer en al helemaal niet hoe zij beginnend met een ‘faux pas’ de politiek in ging door haar vrijage met de politieke afsplitsers van DENK en haar onvermogen om de ontkenning van de DENKers van de genocide op Armeniërs af te wijzen, iets dat in mijn ogen onverenigbaar is met haar – terechte – campagne om de diepe doorwerking van het zwarte slavernij verleden tot een actief politiek instrument te maken. (*)
Sylvana’s politieke denkbeelden komen in heel die documentaire nauwelijks aan de orde (alhoewel ze aan het begin van de documentaire verzucht dat het al te vaak over haar uiterlijk en niet over haar ideeën gaat). In de documentaire gaat voornamelijk om haar slachtofferrol ontstaan door reacties in de sociale-media op haar media-optredens. Zeker die reacties waren en zijn uitdrukking van een verwerpelijk racisme. (**) De vraag is hoe zij het persoonlijke van die aanvallen zal weten om te zetten naar veralgemeniseerde ant-racistische strategie. De politiek ingaan was haar stap, eerst aansluiten bij een bestaande partij (DENK), later het oprichten van een eigen partij (Bij1).
Wat de partij ‘Bij1’ nu inhoudt kan ik echter in deze documentaire enkel indirect waarnemen, doordat zij in alle scenes steeds nummer 1 is. Wie die andere mensen om haar heen zijn? We komen het niet of enkel bij toeval te weten. Ik zie nergens even een bijschrift “dit is de feministe Anja Meulenbelt” of deze psycholoog (die meerder malen in beeld is) heet zo en zo… laat staan dat het overige voetvolk van Bij1 enig profiel krijgt, zij worden enkel getoond in hun kritiekloze bewondering voor ‘de diva’. Zelfs lijstduwster Gloria Wekker (bekend van haar anti-racisme en genderstudies) komt enkel in het voorbijgaan in beeld. Zou zij niets te melden hebben gehad over de persoon Sylvana Simons?
Garderobe, haardracht en gezichtsopmaak, ja dat is meer dan voldoende in beeld in deze “documentaire” over een “DIVA” (en zij doet dat met verve). Sylvana lijkt me niet, zoals de titel van de documentaire zegt, een”DEMON” (gevallen engel of duivel) maar eerder een DAIMON (daemon, een “goedwillend wezen dat ergens tussen goden en stervelingen in staat, op afstand van ons gewone burgers geplaats door haar gemedialiseerd bestaan).
Of zij echt een boodschap ‘van boven’ heeft? Ik weet het na het zien van deze documentaire nog steeds niet, haar filmisch spiegelbeeld is door condens op de lens beslagen. Media-roem is vluchtig als de damp van kokend water.
Over de film (enkel trailer): https://www.2doc.nl/documentaires/series/2doc/2018/november/sylvana-demon-or-diva.html
Op de web-site van Joop:BNN/Vara staat een direct raadpleegbare volledige versie van de documentaire: https://joop.bnnvara.nl/videos/sylvana-demon-of-diva
(*) Zie mijn tekst van 18 mei 2016: “Sylvana Simons – de weg naar macht maakt blind…”
https://wp.me/pw0cu-21I
(**) De Volkskrant maakte in 2016 een korte compilatie van reacties op sociale media op Sylvana Simons en haar anti-racisische acties in de vorm van een YouTube filmpje: “Deze bagger krijgt Sylvana Simons over zich heen – de Volkskrant”
https://www.youtube.com/watch?v=jbG5MvDrGWg
Een plaat die ik nog voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2017 maakte over Sylvana Simons als EPILOOG, voor hen die eraan twijfelen of mijn kritiek enkel negatief is… kritisch volgen dus wat mij betreft omdat wellicht als het mediale egocentrische van haar wat minder wordt er ook iets verfrissends van haar uitgaat.
the limping messenger 